Masy upamiętniły dramat w Nowym Sadzie. Smutek przerodził się w sprzeciw.

Ogrom ludzi w Nowym Sadzie. Zgodnie z ocenami policji, w sobotnich obchodach wspominających rocznicę katastrofy wzięło udział nawet 160 tysięcy osób. Serbia jest zanurzona w żałobie narodowej.

Spora liczba Serbów wspomina rocznicę dramatu w Nowym Sadzie

„Od roku prezydent (Serbii) Aleksandar Vuczić nie posiada (demokratycznej – red.) legitymacji, zatem bez poparcia większości obywateli sprawuje rządy przy pomocy jawnej siły, czystej propagandy i państwowego terroryzmu. Wybory to jedyne wyjście, jednak Vuczić usiłuje od nich uciec” – napisał na X przedstawiciel władz regionu Wojwodiny Aleksandar Olenik, wiceprzewodniczący partii Liga Socjaldemokratów Wojwodiny.

Wojwodina to region, którego zasadniczym centrum jest Nowy Sad. Olenik zakomunikował, że wedle policji w Nowym Sadzie zebrało się w sobotę 140-160 tys. osób.

W mieście odbywają się obchody upamiętniające pierwszą rocznicę zawalenia się fragmentu dachu lokalnego dworca kolejowego. W incydencie zginęło 16 osób, a tragedia wywołała trwającą do dziś fali masowych protestów antyrządowych.

W ciągu nocy z piątku na sobotę do Nowego Sadu dotarły tysiące osób – w szczególności studentów i uczniów – które parę dni wcześniej wyruszyły w drogę pieszo lub na rowerach. Również w sobotę do miasta nadciągały sznury samochodów oraz grupy motocyklistów.

Nowy Sad. W Serbii żałoba narodowa

Uroczystości zainaugurowało nabożeństwo żałobne i pochód z 16 punktów miasta – symbolizujących 16 ofiar wypadku – w kierunku dworca, gdzie precyzyjnie o godz. 11.52, kiedy rok temu doszło do dramatu, uhonorowano zabitych 16 minutami ciszy. W tym czasie co minutę w przestrzeń wypuszczano jeden czerwony balon. Pod gmachem dworca złożono setki wieńców i zapalono znicze.

Wśród osób zabierających głos ze sceny przed dworcem była Dijana Hrka, której syn zginął rok temu. Kobieta ogłosiła rozpoczęcie strajku głodowego przed siedzibą władz w Belgradzie. Powtarzając postulaty studentów, wezwała Vuczicia do zarządzenia przedterminowych wyborów.

Prezydent Serbii napisał w sobotę na Instagramie, że „najważniejsze jest, by Serbia była godna i zjednoczona”. „Powinniśmy bez gwałtownych słów i podziałów, po cichu modlić się za ofiary” – dodał.

Pamięć ofiar katastrofy w Nowym Sadzie uczczono w sobotę również w serbskiej diasporze, m.in. w Chorwacji, Słowenii, Niemczech, Hiszpanii, Szwajcarii, Holandii i we Włoszech. W Republice Serbskiej, zamieszkanej zasadniczo przez Serbów części Bośni i Hercegowiny, podobnie jak w Serbii obowiązuje tego dnia żałoba narodowa.

Serbia. Demonstracja „kolorowej rewolucji”

Po południu uczestnicy uroczystości opuścili teren dookoła dworca i pomaszerowali w kierunku nabrzeża Dunaju, gdzie wieczorem ponownie wygłoszą żądania adresowane do władz kraju.

Demonstranci – od grudnia 2024 r. zwoływani na protesty przez serbskich studentów – obwiniają rząd o korupcję i zaniedbania w trakcie realizowanych inwestycji oraz domagają się pociągnięcia winnych do odpowiedzialności. Dworzec w Nowym Sadzie został oddany do użytku po kapitalnym remoncie zaledwie kilka miesięcy przed zawaleniem się fragmentu dachu.

Studenci na początku domagali się od władz opublikowania dokumentacji dotyczącej odbudowy dworca, ścigania osób odpowiedzialnych za pobicia demonstrantów, zawieszenia postępowań wobec osób aresztowanych za udział w protestach oraz powiększenia o 20 proc. nakładów na szkolnictwo wyższe.

Gdy te żądania nie zostały spełnione, zwrócili się w maju do władz o zarządzenie przedterminowych wyborów parlamentarnych. Vuczić apel odrzucił i zamiast tego wezwał do „publicznej debaty”. Serbski rząd oskarża protestujących o chęć przejęcia władzy, a ich manifestacje systematycznie określa mianem „kolorowej rewolucji”.

Zauważyłeś coś istotnego? Wyślij zdjęcie, film lub opisz, co się stało. Użyj naszej Wrzutni

jk/polsatnews.pl/PAP