Biznes Fakty
Czy nauczyciele otrzymają wynagrodzenie za nadgodziny? Sąd zdecyduje, który kod jest ważniejszy
Czy nauczyciele wymienieni w Karcie Nauczyciela powinni otrzymywać dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych? W środę rozszerzony skład Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego będzie dyskutował nad tą kwestią. Sytuacja ta może mieć wpływ na pensje tysięcy nauczycieli.

Treść:
W kwietniu 2024 r. złożono apelację do Sądu Najwyższego w sprawie jednego z nauczycieli, który wniósł pozew przeciwko szkole średniej za pracę w godzinach nadliczbowych . Kwestia rekompensaty za nadgodziny nauczycieli sprowadza się do tego, czy Kodeks pracy ma zastosowanie do nauczycieli określonych w Karcie Nauczyciela.
Statut nauczyciela nie przewiduje możliwości pracy w godzinach nadliczbowych.
Nauczycielka, która zainicjowała ten proces, powiedziała, że gdy pracowała jako nauczycielka języka angielskiego w szkole średniej, koordynowała projekt wymiany uczniowskiej we Włoszech. W jej przypadku dodatkowe obowiązki obejmowały m.in.: przygotowanie studentów do wyjazdu i zorganizowanie ich podróży, a także koordynowanie interakcji z wykładowcami instytucji goszczącej. Sądy obu instancji częściowo uwzględniły jej roszczenia i przyznały jej ponad 18 500 zł odszkodowania za godziny nadliczbowe wraz z odsetkami.
Sędziowie, którzy skierowali sprawę do Sądu Najwyższego, zauważyli, że „ uderzające jest, jak wiele dodatkowych zajęć , niezwiązanych z godzinami szkolnymi, wykonywał powód”.
„Nie ma wątpliwości, że obowiązki te, przynajmniej w niektórych tygodniach , mogą wymagać pracy znacznie przekraczającej 40 godzin . „Nie wydaje się rozsądne, aby prace te były wykonywane bez odpowiedniego wynagrodzenia” – podkreślono w uzasadnieniu skargi kasacyjnej.
Spór prawny w tej kwestii wiąże się z faktem, że przepisy dotyczące czasu pracy nauczycieli, są zawarte w Karcie Nauczyciela. W dokumencie tym stwierdza się, że „nauczyciel może zostać zobowiązany do wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych za wynagrodzeniem zgodnym ze swoją specjalnością, której liczba nie może przekroczyć 1/4 wymaganej tygodniowej liczby godzin dydaktycznych ”.
Nadgodziny dla nauczycieli pracujących w niepełnym wymiarze godzin
Jednakże z prawnego punktu widzenia „nie można traktować godzin nadliczbowych jako równoważnych normalnym godzinom pracy , ponieważ ich charakter jest zupełnie inny”. „Godziny nadliczbowe wiążą się wyłącznie z przekroczeniem przez nauczyciela wymiaru zajęć dydaktycznych, (…) godzina nadliczbowa to godzina z góry przypisana nauczycielowi , a zatem praca w godzinach nadliczbowych jest planowana z góry, gdyż jest przewidziana w planie zajęć” – zauważyła komisja, która zadała pytanie.
Generalnie rzecz biorąc, kluczowym punktem tej sprawy jest to, że „zanim dokona się oceny, czy pozwany pracodawca zlecił powodowi pracę w godzinach nadliczbowych i czy otrzymał za nią należyte wynagrodzenie, należy rozstrzygnąć , czy przepisy Kodeksu pracy dotyczące pracy w godzinach nadliczbowych mają zastosowanie do statusu nauczyciela (…) w ogólności ”.
Nadgodziny dla nauczycieli są głównie wypłacane w drodze sporów sądowych
Krzysztof Lisowski, prawnik z Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego, podkreśla, że „ jeśli wynagrodzenia są wypłacane, to zazwyczaj jest to wynik wygranych spraw sądowych , a nie „zwykłego” stosowania prawa pracy”.
„Problem z otrzymywaniem wynagrodzenia za nadgodziny wiąże się również z brakiem rejestrowania całej pracy nauczyciela w ciągu tygodnia pracy , a także w sytuacjach związanych z wycieczkami lub zielonymi szkołami, które często organizowane są w weekendy” – dodał prawnik ZNP .
Siedmioosobowy skład sędziowski Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego ma rozpatrzyć tę sprawę w przyszłą środę, 26 lutego .