Utajniony plan CIA w Afganistanie. Jak zamierzali zdławić uprawę opium

CIA przez lata realizowała w Afganistanie utajniony projekt rozsiewania ziaren maku o obniżonej zawartości komponentów psychoaktywnych w ramach zwalczania produkcji heroiny w tym państwie – podaje w środę „Washington Post”. Rezultaty tych wysiłków były różnie oceniane.

fot. Joaquin Corbalan P / / Shutterstock

Według gazety, która bazuje na informacjach od 14 osób znających kulisy misji, trwała ona od 2004 do 2015 roku, choć wiele danych, w tym jej budżet, wciąż pozostaje owiana tajemnicą. W ramach inicjatywy CIA zrzucała podczas nocnych przelotów brytyjskimi C-130 nad prowincjami Nangahar i Helmand biliony nasion maku o zmniejszonej zawartości substancji psychoaktywnych. Intencją było doprowadzenie do krzyżowania się dwóch rodzajów maku, osłabiając wydajność upraw pod produkcję heroiny i opium.

Afganistan jest największym eksporterem heroiny na świecie, a zmagania z uprawami maku i wytwarzaniem narkotyków stanowiła jeden z kłopotów w wojnie z Talibami. Handel heroiną stanowił jedno z źródeł finansowania Talibów, a także przyczyniał się do korupcji wewnątrz afgańskich władz. Jednocześnie z hodowli utrzymywali się afgańscy rolnicy.

Zgodnie z raportem specjalnego inspektora generalnego, monitorującego działania USA w Afganistanie (SIGAR), USA przeznaczyły 9 mld dolarów na walkę z tym procederem, choć nie wiadomo, czy kwota ta uwzględniała tajny program CIA. Operacja była tak poufna, że nie wiedzieli o niej nawet prominentni urzędnicy Pentagonu oraz Departamentu Stanu w administracjach George'a W. Busha i Baracka Obamy.

Inne brane pod uwagę przez USA taktyki walki z uprawami maku miały zakładać opryskiwanie środkami ochrony roślin albo nabycie całych zbiorów na potrzeby produkcji medykamentów.

Efektywność projektu CIA nie jest klarowna. Według niektórych cytowanych przez dziennik urzędników, był on dość skuteczny przez pewien czas, mimo że pochłaniał sporą część środków agencji na walkę z narkotykami. Inni jednak stwierdzili, że nie wniósł on zasadniczej zmiany. Według SIGAR, plony maku uległy znacznemu zmniejszeniu w latach 2007-2011, lecz potem ponownie poszybowały w górę. W 2018 roku urząd skonstatował, że żaden program antynarkotykowy podjęty przez USA i partnerów nie wygenerował trwałych rezultatów.

Niemniej jednak, według „Washignton Post”, jeszcze w 2015 roku CIA rozważała wdrożenie podobnej strategii przeciwko uprawom maku w Meksyku, aczkolwiek pomysł ten miał zostać zarzucony ze względu na bardziej skomplikowaną logistykę.

Z Waszyngtonu Oskar Górzyński (PAP)

osk/ mal/

Źródło