Biznes Fakty
Zadłużenie Polski. Najnowsze dane ministerstwa
Państwowy Dług Publiczny na koniec trzeciego kwartału 2024 roku wyniósł niemal 1,5 biliona złotych, co stanowi 42,3 procent PKB – podało Ministerstwo Finansów w komunikacie. Zadłużenie liczone według metodologii unijnej wyniosło blisko 1,9 biliona złotych (53,5 procent PKB).
Resort finansów przekazał we wtorek, że Państwowy Dług Publiczny (PDP, liczony według metodologii krajowej) na koniec trzeciego kwartału 2024 r. wyniósł 1 bln 498 mld zł, co oznacza wzrost o 2,9 proc. kwartał do kwartału (+41,7 mld zł). W porównaniu z końcem 2023 r. PDP wzrósł o blisko 170 mld zł (+12,8 proc.).
Relacja Państwowego Długu Publicznego do PKB na koniec trzeciego kwartału 2024 r. wyniosła 42,3 proc. i wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem o 0,5 punktu procentowego oraz o 3,2 punktu procentowego w porównaniu z końcem 2023 r.
To na relację długu publicznego do wielkości gospodarki (PKB) najczęściej patrzą ekonomiści, analizując sytuację finansową danego państwa.
Czytaj także: Dług w górę. Sytuacja bez precedensu>>>
Dług EDP
Z kolei dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (dług EDP) stanowiący jeden z elementów kryterium fiskalnego z Maastricht wyniósł na koniec trzeciego kwartału 2024 r. 1 bln 897 mld zł.
Oznaczało to wzrost o 72,6 mld zł (+4,0 proc.) w trzecim kwartale 2024 r. oraz wzrost o 205,8 mld zł (+12,2 proc.) w porównaniu z końcem 2023 r.
Relacja długu EDP do PKB na koniec trzeciego kwartału 2024 r. wyniosła 53,5 proc. i wzrosła w porównaniu z poprzednim kwartałem o 1,2 pkt. proc. oraz wzrosła o 3,8 pkt. proc. w porównaniu z końcem 2023 r.
Dług EDP – stan na koniec trzeciego kwartału 2024MFRosnące zadłużenie
Na początku października resort finansów poinformował o przyjęciu średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego na lata 2025-2028.
Ministerstwo podało, że dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (EDP) przekroczy poziom 60 proc. PKB w 2026 r. Relacja ta ma wrócić do poziomu poniżej 60 proc. PKB w 2030 r.
„Plan zakłada ograniczenie deficytu nominalnego poniżej 3 proc. PKB w 2028 r. i w efekcie wyjście z procedury nadmiernego deficytu oraz wprowadzenie długu na ścieżkę jego stopniowej redukcji (docelowo poniżej 60 proc. PKB). Najważniejszy element Planu stanowi ścieżka wydatków sektora do 2028 r., która powinna zapewnić w średnim okresie zgodność deficytu i długu sektora z przepisami UE. Realizacja tego scenariusza wymaga podjęcia przez rząd odpowiednich działań” – podało MF w komunikacie.
Czytaj więcej: Rząd odkrywa karty. „Wierzymy, że ścieżka zostanie zaakceptowana” >>>
PDP a EDP
W Polsce obowiązują równolegle dwie definicje długu publicznego. Tłumaczyło to niegdyś Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na poselską interpelację.
Według krajowej definicji długu publicznego Państwowy Dług Publiczny (PDP) to dług sektora finansów publicznych zdefiniowany w ustawie o finansach publicznych. Fakt istnienia krajowej definicji długu publicznego wynika z unikatowego w Polsce rozwiązania w postaci konstytucyjnego limitu 3/5 relacji długu publicznego do PKB, wprowadzonego Konstytucją RP z 1997 r.
Obowiązująca w Polsce konstytucyjna reguła fiskalna oraz towarzyszące jej dodatkowe procedury ostrożnościowe i sanacyjne uruchamiane po przekroczeniu przez relację długu do PKB odpowiednio progów: 50 proc., 55 proc. i 60 proc. wymagały precyzyjnego ustawowego zdefiniowania sposobu liczenia państwowego długu publicznego oraz zakresu podmiotowego sektora finansów publicznych (zakres ten nie uległ zasadniczym zmianom od 1998 r., a więc od uchwalenia pierwszej ustawy o finansach publicznych).
Według definicji unijnej dług publiczny to dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (ang. general government, według europejskiego systemu rachunków narodowych ESA 95) liczony jednolicie we wszystkich państwach Unii Europejskiej (w tym w Polsce).
Unijna metodologia liczenia długu publicznego wynika z traktatu z Maastricht zawierającego m.in. kryterium długu i deficytu oraz przewidującego procedurę nadmiernego deficytu (Excessive Deficit Procedure – EDP) w wypadku ich niespełnienia.
