Biznes Fakty
System kaucyjny. Duże zmiany dla klientów, kary dla sklepów.

Wiceminister klimatu Anita Sowińska zapowiedziała, że system kaucyjny ruszy 1 października. Podkreśliła, że niektóre sieci handlowe są już w pełni przygotowane do jego uruchomienia, a cały proces stopniowego wdrażania potrwa kilka miesięcy.
– System kaucyjny zostanie uruchomiony 1 października i Ministerstwo Klimatu i Środowiska potwierdza, że startujemy zgodnie z planem, bez opóźnień – powiedziała Sowińska na konferencji.
Dodała, że operatorzy, sklepy i osoby wprowadzające napoje pakowane od wielu miesięcy intensywnie przygotowywały się do uruchomienia systemu.
– Niektóre sieci handlowe już z dumą ogłosiły, że są w stu procentach gotowe na uruchomienie systemu – zaznaczyła.
Opakowanie z oznaczeniem kaucji
Podkreśliła, że operatorzy podpisują coraz więcej umów – nie tylko ze sklepami powyżej 200 metrów kwadratowych, ale także z innymi punktami odbioru, przede wszystkim małymi sklepami.
„Co oznacza uruchomienie systemu 1 października? Od tego momentu w sklepach zaczną pojawiać się opakowania ze specjalnym symbolem kaucji i tylko one będą objęte systemem kaucji. Sklepy pójdą w ich ślady, a ta sieć sklepów będzie się stopniowo rozrastać. Na Litwie proces pełnego rozwoju systemu, czyli osiągnięcia 90-procentowego wskaźnika zbiórki, trwał dwa lata” – podkreśliła.
– My również spodziewamy się, że ten proces potrwa kilka miesięcy, ale ważne jest, że ten proces się rozpoczyna – dodała.
W październiku ogłosiła kolejną odsłonę swojej kampanii medialnej na temat systemu.

Kary dla sklepów
Sowińska dodała, że sklepy, które mają obowiązek pobierania kaucji za opakowania, a tego nie robią, narażają się na kary pieniężne i kontrole Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska (WIOŚ).
Zapowiedziała, że Ministerstwo Klimatu będzie rozmawiać z inspektoratami, aby upewnić się, że sklep jak najszybciej podejmie działania naprawcze i uniknie kar. Podkreśliła, że nie wierzy, że takie przypadki się powtórzą.
Zapytana o to, co się stanie, jeśli konsument otrzyma voucher zamiast gotówki za zwrot opakowania, zapewniła, że ma prawo domagać się gotówki. Dodała również, że wszelkie nieprawidłowości można zgłaszać do Inspekcji Handlowej, którą nadzoruje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Wiceminister został również zapytany, czy ministerstwo powstrzyma się od nakładania kar pieniężnych na operatorów i sklepy wielkopowierzchniowe na początku funkcjonowania systemu.
„Prawo wyraźnie stanowi, że kary te mogą być nakładane (…). Zdajemy sobie sprawę, że ten system potrzebuje czasu, aby zacząć działać. Nie oznacza to jednak, że będziemy przymykać oko, jeśli np. dany przedsiębiorca nie podejmie działań naprawczych. W takich przypadkach Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska mają możliwość najpierw wydania ostrzeżenia, a następnie nałożenia kary” – powiedziała Sowińska.
System depozytowy w Polsce
Od 1 października duże sklepy o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych będą zobowiązane do odbioru pustych opakowań i zwrotu klientom kaucji. Mniejsze sklepy pobierają kaucję, ale udział w systemie zbiórki będzie dobrowolny. System obejmie trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, puszki metalowe do 1 litra oraz – od 1 stycznia 2026 roku – butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra.
W związku z tym system kaucji nie będzie dotyczył jednorazowych butelek szklanych i nie będzie za nie pobierana kaucja. O tym, czy dana butelka jest jednorazowa, czy wielorazowa, decyduje producent napoju.
