Co może zająć komornik? Jaka jest kwota wolna od zajęcia?

Komornik ma za zadanie wykonywać orzeczenia sądowe dotyczące egzekucji świadczeń pieniężnych i niepieniężnych. Jednym z najczęstszych działań jest zajmowanie różnych świadczeń dłużnika, aby zaspokoić roszczenia wierzycieli. Czy wszystkie wpływy na konto mogą zostać zajęte? A jeśli tak, to jaka jest maksymalna wysokość zajęcia? Wyjaśniamy. Zdjęcie

Komornik może zająć większość Twoich dochodów, ale są wyjątki. /123RF/PICSEL Reklama

Rodzaje świadczeń podlegających zajęciu komorniczemu

Wynagrodzenie za pracę

Jednym z głównych źródeł dochodów, które komornik może zająć, jest wynagrodzenie za pracę. Zajęcie wynagrodzenia odbywa się bezpośrednio u pracodawcy dłużnika. Istnieją jednak pewne ograniczenia dotyczące kwot, które mogą zostać zajęte. Zgodnie z przepisami, komornik może zająć:

• do 50 proc. wynagrodzenia netto, jeśli dłużnik nie ma innych zobowiązań alimentacyjnych.
• do 60 proc. wynagrodzenia netto, jeśli dłużnik ma zaległości alimentacyjne.

Kwota wolna od zajęcia to równowartość 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, co ma na celu zapewnienie dłużnikowi środków do podstawowego utrzymania. Od 1 lipca 2024 roku, po ostatniej podwyżce płacy minimalnej do 4300 zł, to 3225 zł. 

Reklama

Wynagrodzenie z tytułu pracy na umowę cywilnoprawną

Do pewnego momentu kwestia zajęć komorniczych nakładanych na dłużnika, który pracuje na umowie zlecenie lub o dzieło nie była regulowana. Prowadziło to do sytuacji, w której nawet 100 proc. wpływów podlegało egzekucji, a człowiek zostawał bez środków do życia. Obecnie komornik ma prawo zająć wynagrodzenie wynikające z umowy cywilnoprawnej w następujący sposób:

• na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 60 proc. wynagrodzenia.
• na pokrycie innych należności niż świadczenia alimentacyjne – do wysokości 50 proc. wynagrodzenia.

Jeżeli komornik egzekwuje należności inne niż alimentacyjne musi pozostawić kwotę wolną od potrąceń. Wynosi ona tyle, co minimalne wynagrodzenie za pracę. Kwota ta przysługuje pracownikom zatrudnionym na pełny etat po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jeżeli komornik zajmie 100 proc. wynagrodzenia z umowy cywilnoprawnej, nie uwzględniając powyższych limitów, należy niezwłocznie złożyć wniosek o ograniczenie egzekucji. Dowodem w sprawie będzie wówczas kopia umowy cywilnoprawnej, zaświadczenie o wysokości i częstotliwości wypłat lub wyciąg z konta bankowego.

Dochód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej

W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, komornik może zająć dochody z tej działalności. Zajęcie może dotyczyć zarówno środków pieniężnych na koncie firmowym, jak i majątku firmowego, w tym np. sprzętu, maszyn czy pojazdów.

Jeżeli egzekucja toczy się wobec osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, wówczas komornik może:

• zająć w całości konto firmowe, pozostawiając na nim kwotę pieniędzy, która wystarczy na wypłaty pracowników,
• zająć konto osobiste przedsiębiorcy, pozostawiając na nim kwotę wystarczającą do przeżycia

Wyjątkiem jest ZUS oraz US, które mogą zajmować środki na koncie firmowym bez limitów.

Emerytura i renta

Kolejnym świadczeniem, które może podlegać zajęciu, jest emerytura lub renta. W przypadku tych świadczeń również obowiązują pewne ograniczenia. Komornik może zająć:

• do 25 proc. emerytury lub renty, jeśli nie ma innych zobowiązań alimentacyjnych.
• do 60 proc. emerytury lub renty, jeśli dłużnik ma zaległości alimentacyjne.

Od 2018 roku funkcjonuje system, w którym kwota emerytury i renty wolna od potrąceń i egzekucji jest ustalona kwotowo (podobnie wygląda to w przypadku renty socjalnej). W okresie od 1 marca 2024 r. do 28 lutego 2025 r. jest to odpowiednio:

• 764,62 zł – przy potrącaniu należności alimentacyjnych oraz kosztów egzekucyjnych,
• 1261,64 zł – przy potrącaniu należności na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, wraz z kosztami egzekucyjnymi.

Świadczenia chronione przed zajęciem

Mimo szerokich uprawnień komornika, polskie prawo przewiduje także ochronę pewnych świadczeń przed egzekucją. Są to między innymi:

Świadczenia na rzecz osób niepełnosprawnych

Świadczenia przysługujące osobom niepełnosprawnym, takie jak zasiłek pielęgnacyjny czy świadczenie pielęgnacyjne, również są chronione przed zajęciem. Jest to związane z potrzebą zapewnienia specjalnych środków na opiekę i rehabilitację osób niepełnosprawnych.

Stypendia naukowe

Stypendia naukowe, zarówno te przyznawane przez instytucje publiczne, jak i prywatne, są również chronione przed zajęciem. Celem tej ochrony jest wspieranie rozwoju naukowego i zawodowego studentów oraz uczniów.

Świadczenia rodzinne i alimentacyjne

Świadczenia rodzinne, takie jak zasiłek rodzinny, macierzyński, dodatek z tytułu wychowywania dziecka, 800+ oraz alimenty, są z zasady chronione przed zajęciem komorniczym. Jest to związane z ich przeznaczeniem na zaspokojenie podstawowych potrzeb dzieci i rodziny.

Jednakże, jeśli dłużnik otrzymuje alimenty na siebie (np. alimenty od byłego małżonka), te mogą podlegać zajęciu.

Świadczenia socjalne

Różne formy świadczeń socjalnych, takie jak zasiłki dla bezrobotnych, pomoc społeczna, czy dodatki mieszkaniowe, również są wolne od zajęcia przez komornika. Ochrona tych świadczeń wynika z konieczności zapewnienia minimalnych środków do życia osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.

Świadczenia z tytułu odszkodowań i zadośćuczynień

Świadczenia z tytułu odszkodowań i zadośćuczynień, zwłaszcza te przyznawane za szkody osobowe lub moralne, również są chronione przed zajęciem komorniczym. Celem jest zapewnienie, że osoby, które doznały krzywdy, nie zostaną pozbawione środków przyznanych w ramach rekompensaty za poniesione uszczerbki czy krzywdy.

Procedura zajęcia komorniczego a ochrona praw dłużnika

Procedura zajęcia świadczeń przez komornika jest ściśle określona przez przepisy prawa. Komornik musi najpierw uzyskać tytuł wykonawczy, czyli prawomocny wyrok sądu lub inny dokument, który uprawnia do egzekucji. Następnie, komornik przesyła do dłużnika zawiadomienie o wszczęciu egzekucji oraz prośbę o dobrowolne uregulowanie długu. Jeśli dłużnik nie reaguje na to wezwanie, komornik przystępuje do zajęcia majątku.

Dłużnik ma prawo do obrony swoich interesów w toku postępowania egzekucyjnego. Może składać skargi na czynności komornika, a także wnioskować o zawieszenie lub umorzenie egzekucji w określonych przypadkach. Dłużnik może również próbować negocjować z wierzycielem i komornikiem warunki spłaty długu, np. w formie ratalnej.

Przeczytaj także:

Najdroższy owoc na świecie. Na sztukę Polak musi pracować 4 lata

Koniec popularnych kebabów jest bliski? Decyzja w rękach Brukseli

Ceny mieszkań w Rosji szybują. Sankcje podbiły efekt rządowych dopłat

Źródło