Edukacyjna zmiana na horyzoncie? Rządowe plany reformy szkół wyższych

Plan „Strategii Rozwoju Szkolnictwa Wyższego w Polsce do 2035 r.”, przedstawiony w ministerstwie nauki, uwzględnia m.in. poprawę standardu nauczania i tworzenie uniwersytetów dogodnych dla studentów i pracowników. Ministerstwo pragnie, aby finalna wersja strategii została utworzona przy współudziale całego środowiska akademickiego.

Jak podało w środę Ministerstwo Edukacji i Nauki (MEiN), ilość studentów w Polsce w 2024 r. osiągnęła poziom 1,27 mln. W ciągu ostatnich pięciu lat o 36 proc. powiększyła się liczba osób pobierających nauki w szkołach prywatnych. Blisko połowa studentów jest w wieku powyżej 25 lat, a studia coraz częściej służą zmianie kwalifikacji i rozwijaniu umiejętności przez całe życie.

Dlatego istnieje konieczność zmian w edukacji wyższej i dopasowania uniwersytetów do nowych wyzwań – a temu ma właśnie służyć „Strategii Rozwoju Szkolnictwa Wyższego w Polsce do 2035 r.”.

Jak podkreśliła podczas środowej konferencji prasowej wiceminister resortu nauki Maria Mrówczyńska, projekt strategii, nad którym prace zakończono we wrześniu, to nowatorski, pierwszy tak zwarty dokument dotyczący postępu edukacji wyższej.

– Polska edukacja wyższa znajduje się aktualnie u progu istotnej transformacji. Mamy już umiejętność tworzenia innowacji, rozwijania talentów i budowania wysokiej jakości kształcenia, lecz musimy jeszcze efektywniej reagować na potrzeby przeobrażającego się świata – zaakcentowała wiceministra Mrówczyńska.

Przewodnicząca ministerialnego Zespołu do spraw opracowania planu strategii rozwoju szkolnictwa wyższego, prof. Agnieszka Dardzińska-Głębocka, wśród kluczowych wyzwań edukacji wyższej wymieniła – oprócz rosnącej liczby starszych studentów – wysoki wskaźnik rezygnacji (zjawisko porzucania studiów w trakcie pierwszego roku), starzenie się kadry akademickiej, niedostateczne finansowanie uniwersytetów i zróżnicowany poziom jakości kształcenia w placówkach szkolnictwa wyższego.

Prof. Dardzińska-Głębocka zakomunikowała, że plan strategii bazuje na trzech fundamentach. Zgodnie z zaprezentowanym w środę dokumentem edukacja wyższa ma się rozwijać i zmieniać w duchu wzmacniania społecznej odpowiedzialności uniwersytetów, poprawiania jakości dydaktyki oraz kreowania przyjaznego otoczenia akademickiego w Polsce.

Propozycje ujęte w strategii dotyczą m.in.: opracowania zrozumiałych kryteriów akredytacji, wprowadzenia systemowych instrumentów wsparcia dla młodej kadry i studentów oraz intensyfikowania współpracy międzynarodowej. Strategia, która odnosi się do najbliższej dekady, ma być zweryfikowana do końca 2027 r. i oceniana co 2 lata.

Jednym z elementów nowej strategii ma być instytucjonalny system weryfikacji jednostek szkolnictwa wyższego. – Proponujemy narzędzie, które odciąży Polską Komisję Akredytacyjną (PKA), ale również ulży uczelniom od nadmiernej biurokracji – oznajmiła wiceministra Mrówczyńska. Wyjaśniła, że zgodnie z planem uniwersytet, którego system zapewniania jakości kształcenia zostanie oceniony pozytywnie, uzyska akredytację na wszystkie prowadzone programy studiów – zatem nie będzie musiał ubiegać się o akredytację każdego programu z osobna, tak jak dotychczas.

Wiceministra Mrówczyńska dodała, że w projekcie strategii uwzględniono także rozwiązania umożliwiające większą kontrolę nad uniwersytetami, które kształcą w sposób nieadekwatny (zwłaszcza niepublicznymi), jak również pozwalające ministrowi nauki szybciej i sprawniej likwidować tego typu szkoły.

– Projekt strategii nie jest dokumentem ukończonym. Wręcz przeciwnie, pozostajemy (…) otwarci na zdanie naukowców, studentów i partnerów społecznych – podkreśliła Maria Mrówczyńska.

Ministerstwo planuje cztery związane z nową strategią zebrania z reprezentantami środowiska akademickiego: na Politechnice Gdańskiej, Politechnice Poznańskiej, Uniwersytecie Śląskim i w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.

Wiceministra Mrówczyńska uzupełniła, że projekt strategii będzie także wzięty pod uwagę w pracach nad przygotowywaną przez inny ministerialny zespół nowelizacją ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Rezultaty jego działalności ministerstwo zamierza przedstawić do końca roku. (PAP)

abu/ agt/ mow/

Źródło