Kto ma prawo do udziału dziecka? W takiej sytuacji możesz otrzymać dużą sumę pieniędzy.

Testament może nie wymieniać wszystkich spadkobierców, ale nie pozbawia ich prawa do dziedziczenia. Polskie prawo spadkowe przewiduje instytucję zachowku, który daje najbliższym krewnym możliwość dochodzenia części majątku zmarłego. Wyjaśniamy, kto ma prawo do zachowku, jaka jest jego wysokość i kto nie może na niego liczyć.

Treść:

• 01 Komu przysługuje część przymusowa?
• 02 Jaka jest wysokość obowiązkowego udziału?
• 03 Kiedy nie otrzymasz swojego udziału zastrzeżonego?
• 04 Co zrobić z obowiązkowym udziałem w przypadku sporządzenia testamentu?

Komu przysługuje część obowiązkowa?

Zachowek chroni prawa osób bliskich, niewymienionych w testamencie. Zgodnie z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego, prawo do zachowku przysługuje następującym osobom:

• zstępni testatora (dzieci, wnuki, prawnuki),
• małżonek testatora ,
• rodzice testatora , jeżeli nie pozostawili żyjących potomków.

Instytucja zachowku chroni krewnych przed całkowitym wykluczeniem z dziedziczenia. Nawet jeśli spadkodawca zdecyduje się na przekazanie swojego majątku osobom spoza rodziny, prawo przewiduje minimalny udział dla krewnych prawnych. Osoba uprawniona do zachowku może najpierw złożyć pisemne żądanie wypłaty spadkobiercom w testamencie . W przypadku braku porozumienia, spadkobiercy mogą dochodzić swoich praw na drodze sądowej, wnosząc pozew o zachowek.

Jaka jest wysokość obowiązkowego udziału?

Zgodnie z artykułem 991 § 1 zdanie 2 Kodeksu cywilnego, zachowek stanowi połowę udziału , który przysługiwałby uprawnionemu w przypadku dziedziczenia ustawowego . Dla małoletnich zstępnych i osób uznanych za trwale ubezwłasnowolnionych zachowek wynosi dwie trzecie. Najpierw ustala się tzw. substrat zachowku: wartość netto spadku (majątek pomniejszony o długi spadkowe, z wyjątkiem długów ściśle osobistych) , powiększoną o darowizny i testamenty windykacyjne . Otrzymaną podstawę mnoży się przez odpowiedni ułamek (1/2 lub 2/3), a następnie porównuje z tym, co uprawniony już otrzymał od zmarłego (np. spadek otrzymany na podstawie testamentu) – różnica stanowi należny zachowek. Roszczenie ma charakter pieniężny i jest skierowane przeciwko spadkobiercom. Jeśli jednak to nie wystarczy, ustawa przewiduje odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych i obdarowanych – w zakresie ich wzbogacenia.

Do substratu wlicza się wszelkie darowizny dokonane na rzecz spadkobierców i osób uprawnionych do zachowku, niezależnie od daty ich dokonania ; darowizny na rzecz innych osób dokonane w ciągu ostatnich 10 lat przed śmiercią również są uwzględniane. Nie uwzględnia się drobnych darowizn zwyczajowych oraz alimentów. Wartość darowizny ustala się według stanu na chwilę jej dokonania, ale na podstawie cen z chwili ustalania zachowku; testamenty windykacyjne dolicza się w podobny sposób, na podstawie stanu na dzień śmierci.

Roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem pięciu lat : od dnia jego ogłoszenia w przypadku testamentu i od dnia śmierci spadkodawcy w przypadku dziedziczenia ustawowego. W wyjątkowych przypadkach sąd może odroczyć zapłatę, rozłożyć ją na raty, a nawet obniżyć wysokość zachowku, jeżeli wymaga tego sprawiedliwość i pilny interes beneficjenta lub zobowiązanego (np. gdy jedynym istotnym składnikiem majątku spadkowego jest przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne). Ciężar udowodnienia składu i wartości majątku oraz darowizn spoczywa na beneficjentu, dlatego konieczne jest przedstawienie dowodów: operatów szacunkowych, umów darowizny, wyciągów z ksiąg wieczystych, a także dokumentów finansowych.

Kiedy nie otrzymasz zarezerwowanej porcji?

Polskie prawo wyraźnie określa okoliczności, w których prawo do przymusowego udziału nie powstaje, nawet jeżeli ma ono na celu ochronę interesów osób najbliższych.

Źródło