Biznes Fakty
Ukraińskie firmy w Polsce. W dwa lata powstało ich prawie 60 tys.
Od stycznia 2022 r. do czerwca 2024 r. powstało w Polsce prawie 60 tysięcy jednoosobowych firm (59,8 tys.), których właścicielami są mieszkańcy Ukrainy – wynika z danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE). Profilem działalności jest najczęściej budownictwo, transport, handel i informatyka. Mimo uproszczeń w zatrudnianiu Ukraińców, przybywa osób pracujących na czarno.
/WOJCIECH GRZEDZINSKI / ANADOLU /AFP
W pierwszej połowie 2024 r. obywatele Ukrainy założyli w Polsce 15,2 tys. jednoosobowych działalności gospodarczych (JDG). Prawie tyle samo (96 proc.) co w całym 2022 r. i ponad połowę tych, co w 2023 r. (53 proc.).
Do naszych wschodnich sąsiadów należy 77 proc. aktywnych, nowo zarejestrowanych działalności prowadzonych przez cudzoziemców. Eksperci PIE obliczyli, że od stycznia do czerwca obywatele Ukrainy zakładali częściej niż co dziesiątą firmę w Polsce (11,2 proc.).
Budownictwo, przetwarzanie danych i usługi
Działalność gospodarczą zwykle prowadzą Ukraińcy, rzadziej Ukrainki. Odsetek firm zakładanych w I połowie roku przez kobiety wynosi ok. 35 proc. To o 3 punkty procentowe mniej, niż działalności zakładanych w tym samym okresie przez Polki (38 proc.). Jednak jeszcze w 2023 r. udział Ukrainek prowadzących JDG był wyższy niż udział Polek – wynosił 37 proc. wobec 34 proc.
„W styczniu 2024 r. zanotowaliśmy najniższy udział JDG założonych przez obywatelki Ukrainy (31 proc.), a w lipcu 2022 r. najwyższy (44 proc.)” – informują analitycy PIE.
Ukraińcy najczęściej zakładają firmy budowlane (34 proc.), z obszaru informacji i komunikacji (23 proc.) a także transportowe i związane z gospodarką magazynową (11 proc.). Jeśli chodzi o Ukrainki, to blisko co trzecia firma prowadzona przez nie zajmuje się pozostałą działalnością usługową (30 proc.) a prawie 11 proc. stanowią działalności związane z handlem. Taki sam odsetek to firmy zajmujące się informacją i komunikacją (technologią informatyczną, przetwarzaniem danych – red.).
Więcej pracujących „na czarno”
Prowadzenie w Polsce firm jest dla wielu Ukraińców alternatywą dla pracy na etacie. Liczba obywateli Ukrainy zgłoszonych do ubezpieczenia wyniosła pod koniec czerwca ok. 771 tys. osób. To o 3 proc. więcej niż w tym samym miesiącu 2023 r. (około 748 tys.). Z danych ZUS wynika, że zdecydowana większość z ubezpieczonych – 739 tys. – pracuje na etacie, na podstawie umowy-zlecenia lub umowy agencyjnej.
Mimo obowiązującej od dwóch lat, uproszczonej procedury zatrudniania obywateli Ukrainy, która umożliwia legalne zatrudnianie na podstawie powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy, wzrasta liczba pracujących „na czarno”. Z danych Państwowej Inspekcji Pracy wynika, że przed rokiem nielegalnie zatrudnieni stanowili 16 proc. obywateli Ukrainy objętych kontrolą. Rok wcześniej udział Ukraińców nielegalnie zatrudnionych wynosił 11 proc.
Wśród powodów tego wzrostu Główny Inspektorat Pracy wskazuje m.in. wykorzystywanie tzw. spółki ukraińskiej (świadczenie niepieniężne na rzecz spółki dzięki czemu zatrudnieni nie płacą składek ZUS – red.) oraz powoływanie się na przepisy o działalności nierejestrowanej, niewymagającej wpisu do CEIDG.
