Zakaz podatku od rejestru gruntów w konstytucji? „To byłoby przełomowe”

Propozycja Karola Nawrockiego, aby wpisać do konstytucji zakaz wprowadzania podatku katastralnego, wywołała burzę dyskusji w mediach społecznościowych i oskarżenia o faworyzowanie osób zamożnych, inwestujących duże sumy w nieruchomości. Inicjatywa ta wywołała zamieszanie wśród ekspertów podatkowych. – To byłoby złamaniem prawa i porządku. „Nie widzę powodu, dla którego konstytucja miałaby chronić przed podatkami wyłącznie osoby posiadające znaczny majątek w postaci nieruchomości” – mówi Piotr Juszczyk.

Program przedstawiony przez kandydata na prezydenta, zwany umową podatkową, zawiera również propozycję wprowadzenia konstytucyjnej ochrony przed podatkiem katastralnym. „Zaproponuję wpisanie do Konstytucji RP zasady zakazującej wprowadzania podatku katastralnego od mieszkań i domów rodzin polskich” – mówi w swoim programie.

Zwiększać

Pomysł natychmiast wywołał falę emocji w mediach społecznościowych, a także zaskoczenie wśród ekspertów podatkowych. – Zapisanie w konstytucji zakazu ustanawiania podatku katastralnego byłoby całkowitym naruszeniem polskiego porządku prawnego. Nieruchomości będą jedynym składnikiem majątku chronionym przed opodatkowaniem na mocy Konstytucji. Konstytucja nie jest miejscem na ustalanie tego typu zwolnień lub wyjątków podatkowych. Zdaniem Piotra Juszczyka, głównego konsultanta podatkowego w inFakt, nie powinno to służyć ochronie interesów określonej grupy osób, zwłaszcza tych, którzy posiadają duże nieruchomości.

Jak wyjaśniono, jego zadaniem jest formułowanie ogólnych zasad polityki podatkowej, a nie ich szczegółowe omawianie. Konstytucja ustala mechanizmy wdrażania podatków i opłat państwowych – zgodnie z art. 217, ich wprowadzenie, ustalanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania, stawek oraz zasad udzielania świadczeń i wyjątków następuje na podstawie ustawy. Zgodnie z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej każdy obowiązany jest do wypełniania obowiązków społecznych i świadczeń, w tym podatków, określonych w ustawie.

– Dlatego uważam, że propozycja wprowadzenia konstytucyjnego zakazu opodatkowania nieruchomości nie ma żadnych podstaw i stanowi nadmierną ingerencję w proces legislacyjny. Powstaje również pytanie, kto będzie korzystał z takiej ochrony. Nie widzę powodu, dla którego Konstytucja miałaby wyjątkowo chronić przed podatkami osoby posiadające znaczne aktywa w postaci nieruchomości. „Niezależnie od prywatnych opinii na temat samego podatku katastralnego – jego formy, zasad czy ewentualnego progu liczby mieszkań, od których będzie pobierany – nie widzę powodu, aby umieszczać go w konstytucji” – mówi Juszczik.

Dlaczego konstytucja powinna chronić właścicieli wielu nieruchomości przed podatkami?

Ponadto – dodaje – biorąc pod uwagę wszystkie powyższe uwagi, trudno zrozumieć, po co w konstytucji miałby się znaleźć zapis o podatku katastralnym, skoro są ważniejsze kwestie, które wymagają wzmocnienia w porządku prawnym. – Przykładowo bardziej zasadne byłoby wprowadzenie przepisu o okresowej indeksacji progów i świadczeń podatkowych, co chroniłoby podatników przed rzeczywistym wzrostem obciążeń z powodu braku ich aktualizacji przy wzroście dochodów nominalnych. „Taki przepis byłby decyzją ogólną, obejmującą wszystkich obywateli, a nie tylko wybraną grupę społeczną” – wyjaśnia Juszczyk.

Z kolei Małgorzata Samborska, doradca podatkowy i partner w Grant Thornton, uważa, że odpowiednio skonstruowany podatek katastralny jest konieczny i będzie miał pozytywny wpływ na dostępność mieszkań. – Jestem zwolennikiem podatku katastralnego w połączeniu ze zwolnieniem z niego przy pierwszym mieszkaniu lub domu. Uważam, że podatki powinny przyczyniać się do właściwego podziału zasobów. „Obecna sytuacja, czyli rosnące ceny mieszkań, bardzo drogie kredyty mieszkaniowe, a jednocześnie możliwość zwolnienia z opodatkowania dochodów ze sprzedaży mieszkań i niskiego opodatkowania dochodów z wynajmu, sprawiają, że mieszkania stały się towarem spekulacyjnym i inwestycyjnym” – mówi Samborskaja.

Podatek od drugiego i trzeciego mieszkania poprawi sytuację mieszkaniową

Jej zdaniem wszelkie działania mogące odwrócić tę tendencję byłyby pożądane z punktu widzenia całej gospodarki, przyczyniając się do zahamowania wzrostu cen mieszkań i czynszów. – Zakładam, że przynajmniej częściowo uwolnią puste budynki. Uważa, że wysoki podatek będzie zachęcał do efektywnego wykorzystania nieruchomości lub ich sprzedaży. Istnieje jednak jedno ważne zastrzeżenie.

– Zwolnienie z podatku od pierwszego mieszkania jest konieczne również ze względów socjalnych

Źródło