Biznes Fakty
Apel w sprawie importu z Rosji i Białorusi. Ministerstwo odpowiada
Sankcje na import LPG z Rosji i Białorusi są nadal obchodzone – ostrzega Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego, apelując o zmianę prawa. Ministerstwo Energii odpowiada, że podejmuje szereg działań w tej sprawie, zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym.
Pod koniec sierpnia Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN) wystosowała pismo do Ministra Energii, w którym ponawia apel o kontynuowanie i wspieranie działań mających na celu ograniczenie importu węglowodorów z Rosji i Białorusi.
Od grudnia 2024 r. obowiązuje zakaz importu skroplonego gazu ziemnego z kierunku wschodniego, jednak POPiHN ostrzega, że obserwuje wzrost importu przez krajowych przedsiębiorców substancji o kodzie CN 2901 10 00, tj. n-butanów o czystości powyżej 95% oraz izobutanu.
Mechanizm obejścia sankcji
Sprowadzany ze Wschodu i oferowany po niekonkurencyjnie niskich cenach n-butan mieszany jest z propanem importowanym z kierunków nieobjętych sankcjami, co skutkuje produkcją tańszego LPG niż ten pochodzący z innych źródeł – wyjaśnia POPiHN.
Jak wskazuje Izba, w latach ubiegłych miesięczny import produktów o kodzie CN 2901 10 00 wynosił średnio 8,3 tys. ton, podczas gdy w marcu 2025 r. wynosił blisko 38 tys. ton, a w czerwcu przekroczył 19 tys. ton. Łącznie, według szacunków POPiHN, między listopadem 2024 r. a czerwcem 2025 r. do Polski trafiło ponad 120 tys. ton nadwyżek n-butanu i izobutanu o wartości około 280 mln zł.
Według wyliczeń Izby, LPG na bazie n-butanu ze Wschodu, jeśli utrzymają się obecne trendy, może stanowić nawet 16% polskiego rynku w 2025 roku, co dla wielu przedsiębiorców oznacza spadek zysków lub straty.
W jeszcze trudniejszej sytuacji znajdą się ci, którzy w ostatnich latach zainwestowali w rozwój infrastruktury importu LPG z innych źródeł niż Rosja, aby przygotować się na wejście w życie sankcji dotyczących gazu skroplonego – podkreśla Izba.
Działania Ministerstwa Energii
Jak poinformowało Ministerstwo Energii, podjęło ono szereg działań w odpowiedzi na zgłaszane przez branżę paliwową zjawisko obchodzenia sankcji.
W ramach działań na szczeblu międzynarodowym przygotowano wspólne materiały analityczne i propozycje legislacyjne, które przekazano Ministerstwu Spraw Zagranicznych do wykorzystania w projekcie wspólnego wystąpienia Polski i państw bałtyckich do Komisji Europejskiej.
Tymczasem dokument dotyczący rewizji sankcji w ramach 19. pakietu zawierał m.in. propozycję uaktualnienia przepisów, tak aby obejmowały one również n-butany i izobutan.
Ministerstwo poinformowało również o rozpoczęciu prac legislacyjnych nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie wykazu paliw ciekłych podlegających obowiązkowi uzyskania koncesji i wpisu do rejestru importerów. W ramach tych prac rozważane są również kwestie związane z importem n-butanów. Ministerstwo zapewniło również o gotowości do dalszego dialogu z branżą.
Apel o zmianę przepisów
Od marca br. POPiHN postuluje zmiany w przepisach sankcyjnych, aby zaostrzyć przepisy i wprowadzić cła antydumpingowe na poziomie UE. Na poziomie krajowym Izba postuluje rozszerzenie wymogów licencyjnych oraz zmiany w Prawie Energetycznym, w tym włączenie n-butanu i izobutanu do systemu SENT, ograniczenie możliwości zmiany klasyfikacji towarów importowanych, zapewnienie odpowiedniej jakości paliw oraz zaostrzenie kontroli importu.
Dwunasty pakiet sankcji UE wobec Rosji obejmował LPG, w tym propan, butan i mieszaniny tych węglowodorów. Rozporządzenie w sprawie sankcji wykluczyło jednak produkt o kodzie CN 2901 10 00. Węgry, przy wsparciu Słowacji, uzyskały to zwolnienie, argumentując, że są to ważne surowce do produkcji przemysłowej.
Kolejnym problemem jest to, że kod 2901 10 00 obejmuje, oprócz n-butanów, izobutan, który ma szerokie zastosowanie, m.in. jako czynnik roboczy w aerozolach, jako środek spieniający w produkcji różnego rodzaju pianek itp. Dane Eurostatu pokazują, że w skali UE udział kierunku wschodniego w imporcie izobutanu wynosi ok. 80%, więc ograniczenia mogą dotknąć całe gałęzie przemysłu, np. producentów piankowej izolacji rur.
