Rośnie liczba cudzoziemców pobierających polskie emerytury. Kilka tysięcy rocznie

Liczba cudzoziemców pobierających emerytury w Polsce stale rośnie. Eksperci wyrażają niezadowolenie z umów dwustronnych, zwłaszcza z państwami spoza UE, jak donosi Dziennik Gazeta Prawna (DGP). Opublikowane dane wskazują, że liczba osób otrzymujących takie płatności wzrasta o kilka tysięcy każdego roku. „DGP” podkreśla, że część z tych osób przyjeżdża do Polski już w wieku emerytalnym, a niekiedy ZUS rekompensuje im różnicę między emeryturą a najniższą kwotą pobieraną w Polsce.

Rośnie liczba cudzoziemców pobierających emerytury w Polsce. Nie wszyscy pracowali i płacili składki / Frank Hörmann/SVEN SIMON / dpa Picture-Alliance / AFP

W grudniu 2024 r. ZUS wypłacił świadczenia emerytalne i rentowe ponad 20 tys. cudzoziemcom. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeznaczał na nie miesięcznie ok. 27,6 mln zł, podaje Dziennik Gazeta Prawna. W tym samym okresie w 2023 r. świadczenia otrzymało 15,3 tys. osób (21,5 mln zł), a w 2022 r. – 12,2 tys. osób (16,5 mln zł). Dane pokazują, że ZUS co roku przeznacza na emerytury dla cudzoziemców o 5 mln zł więcej.

Obcokrajowcy stanowią 7 proc. zajęty

Pod koniec 2024 roku składki ZUS płaciło ok. 1,2 mln cudzoziemców. Większość z nich pracowała w przemyśle przetwórczym, usługach administracyjnych, budownictwie, transporcie i magazynowaniu. Spośród przybyszów z innych państw najliczniejszą grupę stanowili Ukraińcy, liczący 787,5 tys. osób. Obywateli Białorusi jest prawie 135 tysięcy, a Gruzinów 25,7 tysiąca. (dane na koniec 2024 r.). – Do końca 2023 roku prawie 7 proc. osób ubezpieczonych miało obywatelstwo inne niż polskie, a około 5 proc. dochodów FUS pochodziło z ich składek – mówi dr Marcin Krajewski z Centrum Badań Nietypowych Stosunków Pracy Uniwersytetu Łódzkiego, cytowany przez DGP.

„Warto rozpatrywać dane nominalne dotyczące emerytur cudzoziemców w kontekście” – apeluje w mediach społecznościowych Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Przypomina, że w 2024 roku ZUS wypłacił emerytury 6,3 mln osób. „To jest 20 tysięcy. „Cudzoziemcy w systemie stanowią 0,3 proc. emerytów” – mówi współdyrektor PIE. Przypomina, że 1,2 miliona obcokrajowców płacących składki stanowi około 7%. Pracuję w Polsce.

Zwiększać

Porozumienia nie tylko z krajami UE

Od ponad 20 lat państwa UE koordynują swoje systemy zabezpieczenia społecznego (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego). Dzięki tym rozwiązaniom osoba, która migrowała w poszukiwaniu pracy między różnymi państwami członkowskimi lub która się przeniosła, może otrzymywać emeryturę w każdym kraju, w którym podlegała ubezpieczeniu społecznemu, pod warunkiem spełnienia wymogów określonych w ustawodawstwie tego kraju.

Polska podpisała również umowy dwustronne o zabezpieczeniu społecznym z krajami spoza UE. Umowy opierają się na koordynacji wspólnotowej, która umożliwia ubieganie się o emeryturę w jednym kraju i sumowanie okresów pracy przepracowanych w innych krajach. Umowa z Ukrainą została podpisana w 2012 roku i weszła w życie 1 stycznia 2014 roku. Umowa z Białorusią została zawarta w 2019 roku i weszła w życie 1 kwietnia 2022 roku.

Umowy dwustronne z niedociągnięciami

Eksperci zauważają luki w podpisanych umowach. – Jeśli starszy Ukrainiec przeprowadza się do Polski, ZUS często musi wypłacić mu różnicę między emeryturą, którą otrzymuje z Ukrainy, a minimalną polską emeryturą. Oczywiście, jeśli ma odpowiednie doświadczenie, by je uzyskać – mówi dr Marcin Krajewski, cytowany przez DGP. Minimalna emerytura na Ukrainie wynosi obecnie od 2725 do 3370 hrywien – około 260-320 złotych brutto, podczas gdy w Polsce wynosi 1780,96 złotych brutto. Źródło