KRS: Zmiany w ustawie. Wyrok TK.

Sąd Konstytucyjny zadecydował w czwartek, że modyfikacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, którą Parlament przyjął w 2024 r., jest sprzeczna z ustawą zasadniczą. Uregulowania miały umożliwić wybieranie osób sądzących do KRS przez grono sędziowskie, a nie przez Parlament.

Sędzina Krystyna Pawłowicz podczas obrad Sądu Konstytucyjnego

Kwestię rozpatrzył kompletny skład SK pod kierownictwem jego przewodniczącego Bogdana Święczkowskiego. Sędzią referentem była Krystyna Pawłowicz. Rozstrzygnięcie zapadło większością głosów.

Zdanie odrębne od orzeczenia zgłosili sędziowie SK Jakub Stelina, Wojciech Sych, Michał Warciński, Rafał Wojciechowski.

Modyfikacja ustawy o KRS. Prezydent przekazał sprawę do SK

Modyfikacja ustawy o KRS z lipca 2024 r. miała – wedle obietnic Ministerstwa Sprawiedliwości oraz koalicji rządzącej – zapoczątkować naprawę sądownictwa w Polsce, wszakże w sierpniu owego roku do SK skierował ją – jeszcze przed podpisaniem – wówczas sprawujący urząd prezydent Andrzej Duda.

W myśl uregulowań rozpatrzonej przez SK nowelizacji o KRS aktualnych 15 sędziów-członków Rady miałoby utracić mandaty, a nowi zostaliby obrani do KRS przez wszystkich sędziów w Polsce, a nie – jak to się dzieje po zmianie przepisów w grudniu 2017 r. – przez Parlament.

Nowelizacja zakładała także, że prawo do kandydowania na członka KRS nie będzie przysługiwało tym osobom sądzącym, które zostały wyznaczone po zmianie uregulowań odnoszących się do KRS w 2017 r. (tzw. neosędziom).

We wniosku do SK prezydent też uznał, iż przepisy nowelizacji o KRS powodują wątpliwości konstytucyjne dotyczące również trybu uchwalenia zaskarżonej ustawy (chodzi o brak możliwości sprawowania mandatu przez posłów Mariusza Kamińskiego oraz Macieja Wąsika), z czym w czwartek zgodził się SK.

Sędzina Pawłowicz: Dopuszczenie nowelizacji jest niedopuszczalne

– Sąd zważył, że organ ustawodawczy dopuścił się samowolnej i proceduralnie niedopuszczalnej modyfikacji przepisów ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Sąd osądził, iż proponowane przez ustawodawcę zmiany skupiają się wokoło odebrania części osób sądzących biernego prawa wyborczego w procedurze wyłaniania członków Krajowej Rady Sądownictwa – powiedziała sędzina referent Krystyna Pawłowicz, która przedstawiła motywy orzeczenia.

Pawłowicz zaznaczyła także, iż organ ustawodawczy tłumaczył zmiany tym, iż osoby sądzące powołane przez prezydenta na wniosek obecnej KRS mają jakoby nie być niezależne i bezstronne. Niemniej jednak, jak ukazał Sąd, przepisy nowelizacji w ogóle nie mają na celu naprawy działania KRS.

W ocenie Sądu ich faktycznym zamiarem jest podważenie statusu KRS jako organu konstytucyjnego i zakwestionowanie prezydenckiej prerogatywy powoływania osób sądzących, poprzez uznanie ich z góry za nie niezależnych i nie bezstronnych.

Sędzina referent zwróciła również uwagę na to, iż nowela wprowadza „niedopuszczalną ingerencję” w wyłączną kompetencję prezydenta do powoływania osób sądzących.

– Organ ustawodawczy, czyniąc to wbrew zasadzie legalizmu zawartej w art. 7 ustawy zasadniczej, w praktyce przyznał sobie kompetencje do kontrolowania i unieważniania aktów urzędowych prezydenta stanowiących realizację jego prerogatyw – mówiła. Dodała, iż SK też uznał, iż rozwiązanie, które dopuszcza możliwość weryfikacji podstaw powołania osób sądzących, jest niekonstytucyjne.

Ministerstwo Sprawiedliwości z kolejnym projektem nowelizacji ustawy o KRS

Niedawno ministerstwo sprawiedliwości przedstawiło kolejny projekt nowelizacji ustawy o KRS, który również zakłada, iż osoby sądzące do KRS mieliby wybierać wszyscy sędziowie w Polsce. Atoli jedną ze zmian jest to, iż tym razem kandydować do KRS będzie mogła część osób sądzących wyznaczonych z udziałem KRS w obecnym kształcie.

Na poprzedzającej wyrok rozprawie byli nieobecni przedstawiciele Parlamentu oraz Prokuratora Generalnego.

W uchwale przyjętej jeszcze w marcu 2024 r. Parlament oświadczył, iż „uwzględnienie w działalności organu władzy publicznej rozstrzygnięć SK wydanych z naruszeniem prawa może być uznane za naruszenie zasady legalizmu przez te organy”.

Od owego czasu wyroki SK nie są publikowane w Dzienniku Ustaw. Od końca kwietnia br. SK liczy 11 sędziów na 15 przewidzianych stanowisk sędziowskich. Dotychczas kluby sejmowe – pomijając PiS – systematycznie nie zgłaszają kandydatów na sędziów SK.

Zauważyłeś coś istotnego? Prześlij fotografię, nagranie wideo lub poinformuj, co się stało. Skorzystaj z naszej Wrzutni

WIDEO: Startują protesty rolników. Utrudnienia w 40 lokalizacjach w Polsce

dk

Źródło