PIP przygląda się obcokrajowcom. Pracodawcy łamią prawo

Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) zaostrzyła nadzór nad przestrzeganiem prawa i zasad wynagradzania przy zatrudnianiu pracowników zagranicznych. „Dostajemy od nich wiele skarg” – powiedział PAP Główny Inspektor Pracy Marcin Stanecki. Zdarza się, że cudzoziemcy otrzymują wynagrodzenie poniżej płacy minimalnej. Kary za nielegalne zatrudnienie wzrosły i sięgają 50 tys. zł.

Pod koniec 2024 r. do ubezpieczeń społecznych w ZUS-ie zarejestrowanych było 1 mln 192,9 tys. cudzoziemców, czyli o 65 tys. więcej niż w roku ubiegłym. Najwięcej pochodziło z Ukrainy, Białorusi i Gruzji. Dla porównania w 2008 r. w bazie ZUS-u było zaledwie 16 tys. obcokrajowców.

„Dane, które otrzymujemy od inspekcji pracy w innych krajach UE, pokazują, że mają one największe trudności z nielegalnym zatrudnianiem cudzoziemców, którzy częściej niż inni pracownicy padają ofiarą najpoważniejszych i niestety śmiertelnych wypadków” – powiedział PAP Marcin Stanecki, szef Państwowej Inspekcji Pracy. Wyraził obawę, że problem może się pogorszyć również w Polsce.

PIP sprawdza cudzoziemców. Jakie są zasady dla nich podczas pracy?

Dlatego – dodał – PIP coraz większą uwagę zwraca na monitorowanie legalności zatrudnienia cudzoziemców. „Często otrzymujemy od nich skargi. Kontrole pokazują, że stawki godzinowe cudzoziemców są niższe od krajowego minimum, czyli 30,50 zł” – zaznaczył Stanecki.

Przytoczył przykład pracodawcy, który zatrudniał Ukraińców, płacąc im wyjątkowo niskie pensje. „Złożył skargę na inspektora powiatowego i na mnie, w której wyraźnie stwierdził, że płacenie Ukraińcowi 4-5 zł za godzinę, jego zdaniem, jest zupełnie normalne i nie narusza godności człowieka” – powiedział Marcin Stanecki. Przypomniał, że każdy ma obowiązek przestrzegania przepisów ustalających płacę minimalną. „Nie ma znaczenia, czy jest obywatelem Polski, Ukrainy czy innego kraju” – podkreślił.

Okazuje się również, że cudzoziemcy często pracują na zasadzie prowizji. Ich umowy zawierają bardzo rygorystyczne systemy kar – za każde opóźnienie lub niewykonanie zamówienia. Często odliczane są również koszty utrzymania. „Innym problemem jest to, że takie warunki czasami poniżają ludzką godność” – zauważył inspektor.

Kontrole PIP: Zakończenie nadużyć wobec obywateli zagranicznych

W czerwcu weszła w życie ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom. Jej celem jest zwalczanie nadużyć, usprawnienie procedur, zmniejszenie liczby niezałatwionych spraw w urzędach oraz wdrożenie pełnej komputeryzacji postępowań. Jest to jeden z etapów przewidzianych w Narodowym Planie Odbudowy.

Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, że nowe prawo przeniosło dotychczasowe przepisy określające obowiązki pracodawcy zatrudniającego cudzoziemca. Polegają one na żądaniu od cudzoziemca dostarczenia ważnego dokumentu potwierdzającego prawo pobytu w Polsce przed rozpoczęciem pracy i przechowywania kopii tego dokumentu.

Zgodnie z Zgodnie z przepisami w powiatowych urzędach pracy powstaną punkty przyjmowania cudzoziemców. W pełni skomputeryzowana zostanie również procedura wydawania zezwoleń na pracę, od składania wniosków po odbiór decyzji w tych sprawach. Zaostrzono również kary za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców, które obecnie podlegają karze grzywny w wysokości od 3 tys. zł do 50 tys. zł.

Źródło