Rybnik na drodze do Zielonej Stolicy Europy. Cyfrowa transformacja miasta

Rybnik, miasto z ambitnymi celami, nie tylko dąży do zdobycia tytułu Zielonej Stolicy Europy w 2026 roku, ale również systematycznie przeprowadza transformację cyfrową. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom mieszkańcy zyskali wygodny dostęp do miejskich usług i informacji, a samorząd – cenne narzędzie do budowania zaufania i zaangażowania społeczności. Ewelina Włoch, Naczelnik Wydziału Cyfryzacji i Nowych Technologii w Urzędzie Miasta Rybnik, dzieli się sukcesami i wyzwaniami tego dynamicznego procesu.

• Rybnik nie tylko walczy o tytuł Zielonej Stolicy Europy w 2026 roku, ale również aktywnie angażuje swoich mieszkańców w procesy cyfrowej transformacji
• Rosnące znaczenie sztucznej inteligencji w przyszłości Rybnika staje się coraz bardziej widoczne. Plany wykorzystania AI obejmują optymalizację transportu oraz udostępnianie danych mieszkańcom, co otworzy nowe możliwości rozwoju miasta i przyczyni się do jego dalszej transformacji cyfrowej
• Niczego nie osiągniesz samemu. Najważniejsi są ludzie i zgrany zespół, z którym konsekwentnie dąży się do celu – podkreśla Ewelina Włoch, Naczelnik Wydziału Cyfryzacji i Nowych Technologii w Urzędzie Miasta Rybnik, która została wyróżniona przez Fundację Digital Poland tytułem Digital Shapers 2023 w kategorii Transformacja Cyfrowa

W tym roku po raz szósty Fundacja Digital Poland przygotowała listę „Digital Shapers”. Są na niej osoby, które wyznaczają trendy w obszarze sztucznej inteligencji (AI) i budują innowacyjne firmy, a dzięki swojej wizjonerskiej odwadze do eksperymentowania przyśpieszają rozwój cyfrowej gospodarki w Polsce. Nie ma wątpliwości, że „Digital Shapers” jest nie tylko wyróżnieniem sukcesów polskich innowatorów, ale przede wszystkim inspiracją do działań, które pozwolą nam stać się cyfrowym sercem Europy.

Każdego roku rozmawiamy z Laureatami Listy Digital Shapers i pytamy o to, jakie były ich dokonania w minionym roku, z czym musieli się mierzyć, ale przede wszystkim o to, co będzie liczyć się w najbliższych miesiącach i latach, i za jakimi trendami powinniśmy podążać. W końcu to od ich decyzji oraz liderów biznesu w dużej mierze zależą gospodarcze losy Polski. Na co zatem powinniśmy się przygotować i z czym przyjdzie nam się zmierzyć w tym roku? Zapytaliśmy o to Ewelinę Włoch z Urzędu Miasta Rybnik, wyróżnionej tytułem „Digital Shapers” w kategorii „Transformacja Cyfrowa”.

Nell Przybylska, Business Insider Polska, Fundacja Digital Poland: Rybnik walczy o tytuł Zielonej Stolicy Europy w 2026 roku, bo otrzymanie takiego wyróżnienia byłoby doskonałą promocją tego, co miasto zrobiło w kierunku zielonej transformacji. Ale to nie jedyny ambitny cel, który sobie postawiliście. Zainicjowaliście też cyfrową transformację Rybnika.

Ewelina Włoch, Naczelnik w Wydziale Cyfryzacji i Nowych Technologii, Urząd Miasta Rybnik: Głównym celem transformacji cyfrowej Rybnika, było zapewnienie mieszkańcom naszego miasta przyjaznego otoczenia, w tym możliwości komfortowego załatwiania ich różnych spraw związanych z samorządem. Istotnym, tzw. miękkim celem tego projektu było również wzmocnienie idei społeczeństwa obywatelskiego, które aktywnie kreuje życie i rozwój miasta, i w nim uczestniczy. W tym zakresie udało się uzyskać wymierny sukces w postaci zwiększenia zaufania mieszkańców do samorządu, co notujemy w ilości zgłaszanych inicjatyw, interpelacji i propozycji różnorakich rozwiązań, w które z przyjemnością się wsłuchujemy i staramy się z nich korzystać.

Jak dobrze rozumiem, za tym wzmocnieniem idei społeczeństwa obywatelskiego poszły konkretne działania i są już pierwsze ich efekty.

Transformacja cyfrowa składa się z wielu różnych inicjatyw i procesów. Każdy z nich jest inicjowany po przeprowadzeniu analizy jakie przyniesie on korzyści z punktu widzenia mieszkańców naszego miasta. Największą pozytywną zmianą dla mieszkańców było wprowadzenie aplikacji miejskiej haloRybnik! W ramach jednej platformy cyfrowej mieszkańcy mają dostęp do najważniejszych informacji o mieście, mogą sprawdzić np. rozkład jazdy rybnickiej komunikacji miejskiej, kalendarz odbioru odpadów, przeczytać Gazetę Rybnicką czy też skorzystać z interaktywnej mapy naszego miasta. Jednym z ważniejszych modułów tej aplikacji – z punktu widzenia również samego miasta, jest moduł zgłaszania problemów zauważonych przez mieszkańców. Takie zgłoszenie trafia bezpośrednio do wybranej jednostki miejskiej lub jednostki organizacyjnej urzędu i w ten sposób miasto może na nie szybko zareagować. Zależało nam też, aby aplikacja sama w sobie nie była tylko źródłem informacji, ale też by dawała możliwość swoistego „feedback” od mieszkańców. Ten cel udało się osiągnąć dzięki modułowi Sonda czy Co o tym sądzisz? Korzystając z nich modyfikujemy aplikację zgodnie z potrzebami mieszkańców, bo to przecież oni są najważniejszymi beneficjentami wprowadzanych w mieście usprawnień. Istotną modyfikacją aplikacji haloRybnik! W ostatnim czasie, była jej integracja z tzw. kartą mieszkańca, która zapewnia określone benefity dla mieszkańców naszego miasta.

Domyślam się, że przy takiej ilości projektów, nie wszystko poszło tak gładko. Co było największym wyzwaniem i w jaki sposób udało się je przezwyciężyć?

Jako osoba odpowiedzialna za transformację cyfrową nie mogę zaprzeczyć, że pojawiały się problemy. Udawało się je jednak pokonać, dzięki dużemu zaangażowaniu mojego zespołu. Największym problemem, i to nie tylko w transformacji cyfrowej, jest obawa przed zmianami i nowymi technologiami wśród mieszkańców, i nawet pracowników samorządowych. Trochę czasu zawsze zabiera przekonanie ludzi do nowych rozwiązań. Jak się natomiast z tymi rozwiązaniami już zapoznają i opanują jak z nich korzystać, to są zadowoleni. Drugim, trywialnym problemem, jest chroniczny brak funduszy po stronie samorządów. W tym kontekście liczymy na wsparcie ze środków unijnych czy KPO.

Każdego roku, rozmawiając z Laureatami Listy Digital Shapers, pytamy o to, jakie były ich dokonania w minionym roku i z czym musieli się mierzyć. Co było dla Pani największym wyzwaniem w roku ubiegłym w kontekście cyfryzacji miasta Rybnik?

W ubiegłym roku miasto złożyło wniosek w Centrum Projektów Polska Cyfrowa o przyznanie środków na poprawę cyberbezpieczeństwa. To zagadnienie jest bardzo ważne ze względu na trudne otoczenie, w którym znajduje się nasz samorząd, związane z trwającą wojną na Ukrainie. Środki na ten cel już nam przyznano i obecnie jesteśmy w trakcie realizacji postępowań przetargowych, które umożliwią wybór dostawców potrzebnego sprzętu i usług. Jesteśmy też na końcowym etapie integracji aplikacji mObywatel z naszym systemem podatkowym, tak by mieszkańcy mogli w łatwy i wygodny sposób dokonywać wpłat np. podatku od nieruchomości, opłat skarbowych i innych publicznych danin. Wyzwaniem w tym zakresie są częste zmiany przepisów prawa. Musimy w taki sposób przygotować wewnętrzne systemy urzędu miasta, by były one elastyczne i umożliwiały szybkie dostosowywanie do nowych przepisów.

O cyfryzacji najlepiej rozmawiać na konkretnych przykładach i to takich, które wprost poprawiają jakość życia mieszkańców Rybnika.

Dobrym przykładem wpływu cyfryzacji na codzienne życie mieszkańców jest informatyzacja komunikacji miejskiej. Rybnik jako jedno z pierwszych miast w Polsce zakupiło 20 bardzo nowoczesnych autobusów zasilanych wodorem. Zakup biletów na tę formę komunikacji mieszkańcy mogą realizować bezpośrednio w autobusie z wykorzystaniem karty bankowej lub za pomocą różnych aplikacji. Ponadto na terenie Rybnika mamy drugą w Polsce ogólnodostępną stację wodorową, która jest w pełni bezobsługowa, a instrukcji co do sposobu tankowania lub formy płatności udziela wirtualny asystent. W szybki i przyjazny sposób można zatankować samochód osobowy czy autobus na wodór.

Jak te wszystkie zmiany oceniają mieszkańcy, bo o ile autobusów wodorowych w Polsce mamy z miesiąca na miesiąc coraz więcej, to aut osobowych na wodór jest cały czas niewiele.

Widać, że nasi mieszkańcy chcą jeździć czystym, ekologicznym transportem i czują dumę, że jako pierwsze miasto na Śląsku mamy wprowadzone tak nowoczesne rozwiązanie. Nasza miejska spółka transportowa notuje po okresie pandemii duży wzrost liczby pasażerów w komunikacji miejskiej. Jako miasto wzięliśmy też udział w konkursie polegającym na zbieraniu głosów mieszkańców, gdzie główną nagroda było zainstalowanie inteligentnego przejścia dla pieszych. Dzięki aktywnemu głosowaniu przez naszych mieszkańców zdobyliśmy pierwsze miejsce w tej rywalizacji w kategorii dużych miast.

Brawo! To dobry prognostyk dla kolejnych projektów.

Mieszkańcy oczekują wdrażania nowych, cyfrowych i inteligentnych rozwiązań na terenie naszego miasta oraz aktywnie je wspierają, co potwierdza liczba oddanych głosów. Coraz lepiej rozumieją, że los miasta jest w ich rękach i angażują się w jego rozwój, co nas bardzo cieszy.

Czy mówiąc o transformacji cyfrowej Rybnika, jesteśmy w stanie powiedzieć o konkretnych technologiach lub narzędziach, które odegrały kluczową rolę w tym procesie?

Trudno mówić o tym procesie jako zakończonym, gdyż transformacja cyfrowa jest procesem, który jest w toku i cały czas postępuje. Dopiero na dalszych etapach będzie można ocenić, które narzędzie było kluczowe. Na dzisiaj takim narzędziem jest wspomniana już aplikacja haloRybnik!, która „przybliżyła” mieszkańców do samorządu, umożliwiając łatwą wymianę informacji w czasie rzeczywistym za pomocą urządzeń mobilnych, przede wszystkim smartfonów. W niedalekiej przyszłości zapewne takim narzędziem będzie sztuczna inteligencja.

Wiele firm na całym świecie próbuje jak najszybciej zaadaptować AI do swoich biznesów, a tu okazuje się, że ambitne plany wykorzystania sztucznej inteligencji mają również polskie samorządy.

Chcemy, aby Miasto Rybnik było w możliwie szerokim zakresie wspierane przez AI. Pojawia się też szansa na sfinansowanie rozwoju w tym zakresie środkami z Unii Europejskiej. Korzystanie z AI otworzy nam szereg możliwości. Projekt, który planujemy przedłożyć w najbliższym konkursie przyniesie nam bardzo dużo danych, które będziemy udostępniać mieszkańcom na portalu otwartych danych. Dane te będą również bardzo pomocne przy realizacji planowanych w mieście inwestycji. Kolejnym krokiem jest wykonanie skanu miasta 3D, którego to wyniki będziemy mogli zamieścić w naszym Rybnickim Systemie Informacji Przestrzennej. Złożyliśmy również jako miasto wniosek o dofinansowanie związany z wymianą systemów zarządzania komunikacją miejską. Systemy te nie tylko usprawnią pracę urzędu miasta czy spółki transportowej, ale przyniosą kolejny szereg danych, które będziemy mogli wykorzystać do jeszcze większej optymalizacji transportu. Prezydent Miasta Rybnik wspiera mój zespół, aby miasto stawało się coraz bardziej smart, osiągało konkretne wyniki w tym zakresie i konsekwentnie dążyło do wyznaczonych celów.

Bazując na doświadczeniach Rybnika, jakie rady mogłaby Pani udzielić innym miastom, które dopiero rozpoczynają swoją drogę ku transformacji cyfrowej?

Ważne jest poszukiwanie odpowiednich wzorców i uczenie się od najlepszych. Na świecie istnieją już miasta mocno zaawansowane we wprowadzaniu cyfrowej transformacji, co jest dobrze widoczne na przykładzie miast europejskich takich jak Wiedeń czy Barcelona. Starajmy się brać wzorce od najlepszych, a w przyszłości współpracę jeszcze bardziej intensyfikować, stawiając na wymianę poglądów i pomysłów z innymi miastami. Ważne jest również obserwowanie globalnych trendów, które są dobrze widoczne podczas różnorodnych wydarzeń poświęconych transformacji cyfrowej, takich jak spotkania organizowane w ramach idei „smart city”, skupiające najbardziej innowacyjne miasta w Polsce.

Najważniejsza lekcja, które wyniosła Pani z procesu cyfryzacji Rybnika?

Niczego nie osiągniesz samemu. Najważniejsi są ludzie i zgrany zespół, z którym konsekwentnie dąży się do celu.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Źródło