Dlaczego ludzie nie wylądowali na Księżycu od 1972 roku? Powody i perspektywy powrotu

Ostatni raz ludzie odwiedzili Księżyc w grudniu 1972 r. podczas misji Apollo 17 NASA. Astronauci wyjaśniają, że powody braku lądowań ludzi od tego czasu są raczej prozaiczne. „Obecnie nadal jesteśmy w erze eksploracji kosmosu, w której królują konie i bryczki” — zauważa emerytowany astronauta Jeffrey Hoffman. Jednak zmierzamy w kierunku powrotu. Jednym z optymistycznych czynników jest „pokolenie miliarderów entuzjastów kosmosu”.

Lądowanie 12 osób na Księżycu jest jednym z najważniejszych osiągnięć NASA, jeśli nie jej koronnym osiągnięciem. Astronauci Apollo z lat 60. i 70. zbierali próbki skał, robili zdjęcia, przeprowadzali eksperymenty, kładli flagi i bezpiecznie wracali. Jednak te podróże nie ustanowiły regularnych wizyt na Księżycu.

Minęło ponad 50 lat od ostatniego załogowego lądowania na Księżycu w ramach programu Apollo, które miało miejsce 17 grudnia 1972 r., wciąż istnieje wiele powodów, aby ponownie odwiedzić ogromnego satelitę Ziemi i zaznaczyć tam swoją obecność.

Zbliżamy się do osiągnięcia tego celu. W lutym amerykański lądownik księżycowy pomyślnie wylądował na powierzchni Księżyca po raz pierwszy od misji Apollo 17. Bezzałogowy lądownik Nova-C, nazwany Odysseus, został opracowany przez Intuitive Machines z siedzibą w Houston w ramach kontraktu NASA o wartości 118 milionów dolarów. Była to pierwsza komercyjna misja lądowania na Księżycu i ważny kamień milowy w kierunku powrotu ludzi na powierzchnię Księżyca.

NASA zapewniła, że wkrótce znów będziemy świadkami obecności amerykańskich astronautów na Księżycu. Może się to zdarzyć już we wrześniu 2026 r. w ramach programu Artemis, w którym weźmie udział pierwsza kobieta, pierwszy czarnoskóry astronauta i pierwszy Kanadyjczyk. Nawiążą oni kontakt z powierzchnią Księżyca po 50-letniej przerwie.

Jim Bridenstine, który kierował NASA w administracji Trumpa, stwierdził, że to nie bariery naukowe ani technologiczne uniemożliwiły Stanom Zjednoczonym szybszy powrót.

„ Gdyby nie ryzyko polityczne, bylibyśmy teraz na księżycu ” – zauważył Bridenstine podczas rozmowy telefonicznej z reporterami w 2018 r. „ Być może nawet na Marsie”.

Dlaczego warto założyć stałą bazę na Księżycu?

Naukowcy i przedsiębiorcy od dawna zamierzają założyć na Księżycu bazę ludzką — księżycową stację kosmiczną.

„ Stały ośrodek badań ludzkich na Księżycu to kolejny logiczny krok naprzód. To zaledwie trzy dni drogi. Możemy sobie pozwolić na popełnianie błędów bez narażania życia”, powiedział wcześniej były astronauta Chris Hadfield dla Business Insider. „Jest wiele problemów, które musimy rozwiązać i przetestować, zanim będziemy mogli pójść naprzód”, kontynuował.

Baza księżycowa mogłaby przekształcić się w skład paliwa dla misji kosmicznych, ułatwić rozwój bezprecedensowych teleskopów kosmicznych, pomóc w utrzymaniu życia na Marsie i rozwiązać długotrwałe zagadki naukowe dotyczące Ziemi i formowania się Księżyca. Mogłaby nawet stymulować rozkwitającą gospodarkę pozaziemską, potencjalnie skupioną wokół turystyki kosmicznej na Księżycu.

Wielu astronautów i ekspertów twierdzi jednak, że najważniejsze wyzwania stojące na drodze do realizacji nowych załogowych misji księżycowych są trywialne i w pewnym sensie zniechęcające.

Dotarcie na Księżyc jest rzeczywiście kosztowne, ale nie przesadnie

Podstawową przeszkodą w przypadku każdej inicjatywy związanej z lotami kosmicznymi, a zwłaszcza eksploracją kosmosu przez człowieka, są znaczne koszty.

Budżet NASA na rok 2024 ustalono na 24,9 miliarda dolarów , co może wydawać się znaczną kwotą, dopóki nie weźmie się pod uwagę, że ta suma musi zostać rozdzielona pomiędzy wszystkie działy agencji i ambitne przedsięwzięcia: Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, ogromną inicjatywę rakietową zwaną Space Launch System, a także misje na Słońce, Jowisza, Marsa, pas asteroid, pas Kuipera i skraj naszego Układu Słonecznego.

Dla porównania, budżet obronny USA na rok 2024 wynosi około 883,7 miliardów dolarów.

Przy tak ograniczonym budżecie NASA jest podatna na rządowe blokady. Kongres opóźnił uchwalenie budżetu na 2024 r. — impas, który NASA uznała za kluczowy powód zwolnienia 8% pracowników Jet Propulsion Laboratory w lutym.

Ponadto budżet NASA jest nieco niższy niż kiedykolwiek wcześniej. „Udział NASA w budżecie federalnym osiągnął szczyt na poziomie 4 procent w 1965 r.”, zauważył astronauta Apollo 7 Walter Cunningham podczas zeznań przed Kongresem w 2015 r.