Kupno lokalu to nie wszystko sama kwota. Uważaj na dodatkowe wydatki i zagrożenia.

Kwota widniejąca w ogłoszeniu to dopiero początek wydatków. Podczas nabycia nieruchomości trzeba mieć na uwadze dodatkowe obciążenia — daniny, honoraria notarialne oraz sądowe, które mogą sięgnąć nawet kilku procent wartości nabytego dobra. Specjaliści doradzają, jak ułożyć plan finansowy, by uniknąć przykrych niespodzianek finansowych.

• Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 2 proc. odnosi się do nabycia mieszkania z drugiej ręki, natomiast podatek VAT jest już zawarty w cenach ofertowych mieszkań od inwestorów
• Od 31 sierpnia 2023 r. osoby kupujące swoje pierwsze lokum na rynku wtórnym są zwolnione z podatku PCC, co stanowi pewne odciążenie finansowe
• Wysokość taksy notarialnej jest uzależniona od wartości lokalu i podlega negocjacjom, np. dla mieszkania za 500 tys. zł wyniesie ona około 3 tys. zł plus VAT
• Więcej informacji o biznesie znajdziesz na stronie Businessinsider.com.pl

REKLAMA

Nabycie mieszkania to jedno z istotniejszych postanowień finansowych w życiu. Pomimo, że cena prezentowana w ofercie może wydawać się realna, warto pamiętać, że nie jest to jedyny wydatek, który poniesiemy, o czym napominają znawcy portalu Gratka.pl. Do ostatecznej kwoty należy dodać daniny, honorarium notarialne, opłaty w sądzie, a niekiedy również prowizję dla agenta. W zależności od typu transakcji, koszty dodatkowe mogą wynieść od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych.

PCC czy VAT — zasadnicza różnica

Kluczowym działaniem jest określenie, czy kupujemy mieszkanie nowe, czy używane. Od tego zależy, jaką daninę uiścimy — VAT czy PCC.

Podatek PCC (od czynności cywilnoprawnych) jest wymagany przy nabyciu lokalu od osoby fizycznej, czyli z rynku wtórnego. Jego wartość to 2 proc. wartości rynkowej lokalu. Co istotne, podatek ten pobiera i przekazuje notariusz w chwili złożenia podpisu na akcie notarialnym.

Podatek VAT odnosi się do zakupu mieszkania od dewelopera. W tym przypadku nie uiszczamy PCC, ponieważ VAT jest już wliczony w cenę. Standardowa stawka VAT dla lokali mieszkalnych do 150 m kw. to 8 proc., a dla przestrzeni powyżej tego limitu — 23 proc. od nadwyżki.

Należy jednak być świadomym wyjątku: od 1 stycznia 2024 r. przy nabyciu szóstego i następnych lokali mieszkalnych w jednym przedsięwzięciu doliczany jest PCC w wysokości 6 proc., pomimo że transakcja jest objęta VAT.

Zwolnienie z PCC — odciążenie dla kupujących pierwsze mieszkanie

Od 31 sierpnia 2023 r. obowiązuje zwolnienie z podatku PCC dla osób fizycznych nabywających swoje pierwsze mieszkanie lub dom z rynku wtórnego. Koniecznym warunkiem jest brak wcześniejszego posiadania nieruchomości lub udziałów w niej (oprócz udziału do ½ nabytego jedynie w drodze spadku).

Jak akcentuje Dawid Róg, doradca finansowy i dyrektor placówki firmy Lendi: „Nabycie pierwszego lokum z rynku wtórnego może być korzystne finansowo, z uwagi na fakt, iż od 31 sierpnia 2023 r. obowiązuje zwolnienie z podatku PCC (2 proc.).” – Przekłada się to na to, że osoba, która po raz pierwszy kupuje mieszkanie lub dom — i dotychczas nie była właścicielem żadnego majątku nieruchomego ani nie miała w nim partycypacji (poza maksymalnie ½ odziedziczoną) — nie ponosi kosztów podatku od czynności cywilnoprawnych — tłumaczy.

W rzeczywistości stanowi to oszczędność rzędu kilku tysięcy złotych. Przy mieszkaniu o wartości 500 tys. zł, kupujący zyskuje aż 10 tys. zł.

Taksa notarialna — ile kosztuje zatwierdzenie aktu?

Każda operacja nabycia nieruchomości musi być poświadczona aktem notarialnym. Notariusz pobiera za to opłatę, czyli tzw. taksę notarialną. Jej wysokość zależy od wartości nieruchomości i jest uregulowana w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r.

Dobra nowina: taksa jest poddawana negocjacjom. Maksymalne wartości rosną progresywnie i wynoszą:

• 100 zł dla transakcji do 3 000 zł,
• 6 770 zł + 0,25 proc. od nadwyżki powyżej 2 mln zł — dla nieruchomości o wartości większej (nie więcej niż 10 tys. zł),
• 7 500 zł — jeśli transakcja ma miejsce między osobami z I grupy podatkowej.

— Notariusz pobiera tzw. taksę notarialną, której wielkość jest zależna od wartości lokalu (dla 500 000 zł to ok. 3 000 zł + VAT) i opłatę sądową za wpis do rejestru hipotecznego (200 zł) — dodaje Dawid Róg.

Zobacz również: Skrócenie czasu pracy w Polsce coraz bliżej. Przedsiębiorcy zaskakują opiniami

Opłaty w sądzie i hipoteka

Po zatwierdzeniu aktu notarialnego niezbędny jest wpis do księgi wieczystej — to kosztuje 200 zł. Jeżeli mieszkanie nie posiada jeszcze księgi (często w wypadku nowych lokali), należy dopłacić 100 zł za jej założenie.

Dodatkowy koszt pojawia się podczas nabycia z wykorzystaniem kredytu hipotecznego. Wpis hipoteki do księgi wieczystej podlega podatkowi PCC-3:

• 19 zł — gdy hipoteka zabezpiecza wierzytelność o wysokości nieustalonej,
• 0,1 proc. — gdy zabezpiecza wierzytelność określoną kwotowo.

Prowizja dla biura nieruchomości

Gdy korzystamy z usług pośrednika, musimy wziąć pod uwagę jego wynagrodzenie. Przeważnie wynosi ono od 2 do 3 proc. wartości transakcji. Przy mieszkaniu za 500 tys. zł jest to dodatkowy koszt rzędu 10-15 tys. zł.

Rządowe programy wsparcia

Na rządowym portalu możemy przeczytać, że przygotowany jest system ulg dla osób, które pragną nabyć nieruchomość lub planują poprawić standard domu lub mieszkania. Wymienione są następujące projekty:

• Program Pierwsze Mieszkanie
• Dom bez formalności
• Program budownictwa socjalnego i komunalnego
• Mieszkanie bez wkładu własnego
• Mieszkanie na start
• Program Termo
• Kredyt preferencyjny SBC
• Kooperatywy mieszkaniowe

Jak reasumuje Dawid Róg: „Zakup pierwszego mieszkania z rynku wtórnego daje realne korzyści finansowe: brak daniny PCC, możliwość uzyskania bardziej opłacalnego kredytu mieszkaniowego, a także kompleksową obsługę formalności przez notariusza przy jednym akcie notarialnym. To sprawia, że pierwsze lokum staje się łatwiej osiągalne i mniej obciążające dla budżetu osoby kupującej.”

Zakup mieszkania to nie tylko kwota ofertowa. Warto wcześniej dokładnie przestudiować wszystkie koszty dodatkowe — daniny, opłaty u notariusza, sądowe, prowizje — by uniknąć rozczarowania i zaplanować budżet z odpowiednim marginesem. Dzięki zwolnieniom i programom wsparcia pierwsze lokum może być nie tylko marzeniem, ale i realnym celem.

Materiał powstał we współpracy z Grupą Morizon Gratka.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Źródło