Walka o uzyskanie mieszkań socjalnych. Kontrowersyjna poprawka w Senacie.

W środę komisje senackie rozpatrzą projekt ustawy mieszkaniowej, który wywołał ogromną burzę polityczną w Sejmie, gdy partia Polska 2050 zaproponowała poprawki do rządowego projektu i zagłosowała za nimi wraz z Prawem i Sprawiedliwością (PiS) oraz Konfederacją. Senat zdecyduje, w jakiej formie projekt ustawy trafi z powrotem do Sejmu. Tymczasem organizacje reprezentujące towarzystwa budownictwa społecznego (TBS) i inicjatywy na rzecz budownictwa społecznego (SIM) ostrzegają, że nowelizacja, która umożliwia zakup mieszkań w mniejszych miastach na obecnych zasadach, oznacza utrzymanie niekorzystnych warunków i krytykują wprowadzenie niesprawiedliwych ograniczeń.

W zeszłym tygodniu Sejm przyjął projekt ustawy o zwiększeniu finansowania budownictwa socjalnego, komunalnego i studenckiego o kwotę do 40 mld zł w ciągu pięciu lat. Burza polityczna rozpoczęła się jednak, gdy inicjatywa Polska 2050 wprowadziła dwie poprawki do wcześniej zatwierdzonego projektu rządowego, wbrew opinii komisji sejmowych. Jedna z poprawek dotyczyła wprowadzenia do specustawy, tzw. lex developer (ustawa deweloperska), centralnego, minimalnego współczynnika miejsc parkingowych, który byłby ustalany na szczeblu krajowym dla inwestycji realizowanych na podstawie tej specustawy. Projekt rządowy zakładał zniesienie współczynników centralnie ustalanych i przekazanie ich samorządom, podczas gdy inicjatywa Polska 2050, w przeciwieństwie do projektu, proponowała utrzymanie stałego współczynnika krajowego zamiast zwracania go samorządom.

Prawo i Sprawiedliwość (PiS) poparło utrzymanie opłaty za parkowanie w trakcie posiedzeń parlamentarnych, choć zamierzało znieść ten wymóg w trakcie swojej kadencji. Zakłada on jedno miejsce parkingowe na mieszkanie dla inwestycji w centrum miasta i półtora miejsca na mieszkanie poza nim. Dotyczy to jedynie niewielkiej części nowych inwestycji realizowanych na podstawie specustawy.

Poprawka zezwalająca na zakup mieszkań. Czy ten przepis zostanie zniesiony?

Druga poprawka do ustawy „Polska 2050” zezwalała na zakup mieszkań socjalnych w miastach do 100 000 mieszkańców dopiero po 15 latach. Prawo i Sprawiedliwość (PiS) również poparło możliwość zakupu na obecnych warunkach. Obie poprawki uzyskały poparcie w Sejmie dzięki głosom PiS i Konfederacji. Ta wersja ustawy trafiła następnie do Senatu.

Wyjątek dotyczący możliwości zakupu wywołał kontrowersje, choć zaraz po głosowaniu wiceminister rozwoju Tomasz Lewandowski z Lewicy stwierdził w rozmowie z Interią, że nowelizacja ustawy „Polska 2050” umożliwiająca zakup mieszkań w SIM lub TBS została sformułowana w taki sposób, że w praktyce zapis ten byłby nieważny.

Czy lepiej wynająć czy kupić mieszkanie socjalne?

Jednocześnie szczegółowo wyjaśnił, że ta poprawka zachowuje obecne zasady wykupu, które, jak pokazały lata, są całkowicie niekorzystne dla najemców. System jest skomplikowany, a stowarzyszenia lokatorskie, które wcześniej w nim uczestniczyły, ostrzegają, że warunki wykupu to pułapka, która zmusza ich do płacenia dwa razy za to samo. Co więcej, protestują, twierdząc, że wyjątek ten dotyczy tylko małych miast.

Zwiększać

Grupy lokatorów z TBS i SIM przesłały Senatowi swoje opinie, komentarze i żądania w tej sprawie.

„Obecne prawo formalnie dopuszcza wykupy, ale w praktyce jest martwe. To jedynie „opcja”, z której firmy nie korzystają; wycena opiera się na wartości rynkowej w dniu wykupu, bez uwzględnienia dziesięcioleci spłaty kredytów w formie czynszu. Nowelizacja przyjęta w lipcu 2025 roku dodatkowo ogranicza możliwość wykupu dla małych gmin, co pogłębia niesprawiedliwość społeczną” – piszą przedstawiciele Fundacji Citizen TBS. W podobnym tonie wypowiadają się również przedstawiciele poszczególnych TBS-ów.

Polska 2050 broni swojego stanowiska i publikuje cel

Źródło