Zmiany dla kierowców i kurierów. ZUS szykuje się do rewolucji

Polska przygotowuje się do wdrożenia dyrektywy UE w sprawie pracy platform internetowych, której celem jest poprawa warunków pracy pracowników. Jak podaje portal prawo.pl, ZUS analizuje możliwość pobierania składek od osób świadczących usługi za pośrednictwem platform. Nowe zasady będą dotyczyć w szczególności kurierów z serwisów Wolt, Uber Eats, Bolt Food, Pyszne.pl i Glovo, a także kierowców pracujących w aplikacjach.

Polska ma obowiązek wdrożenia dyrektywy UE w sprawie pracy platform internetowych do 2 grudnia 2026 r. Celem dyrektywy jest poprawa warunków pracy osób świadczących usługi za pośrednictwem platform takich jak Uber, Wolt, Glovo i Pyszne.pl.

Pracuj na platformach takich jak Uber, Bolt i inne. Co wprowadza dyrektywa UE?

Według danych Rady Europejskiej opublikowanych na jej stronie internetowej, w 2022 r. ponad 28 mln osób w UE pracowało za pośrednictwem jednej lub kilku platform cyfrowych. Oczekuje się, że do 2025 roku liczba ta wzrośnie do 43 milionów. Większość z nich nie pozostaje w stosunku pracy. „Jednakże wiele z nich musi przestrzegać tych samych zasad i ograniczeń, co pracownicy zatrudnieni na pełen etat. „W związku z tym są oni w praktyce uważani za stałych pracowników i przysługują im takie same prawa pracownicze i ochrona socjalna jak stałym pracownikom na mocy prawa krajowego i europejskiego” – wyjaśnia Rada. Dotyczy to w szczególności otrzymywania zasiłku chorobowego i zasiłku dla bezrobotnych.

Dyrektywa UE z dnia 8 lutego 2024 r. ustanawia domniemanie prawne istnienia stosunku pracy w przypadku udowodnienia obecności przełożonego lub kierownika. „Jeśli zostaną ustalone fakty wskazujące na istnienie kontroli i kierownictwa – zgodnie z prawem krajowym, układami zbiorowymi lub praktyką obowiązującą w państwach członkowskich – relacja między platformą pracy cyfrowej a osobą wykonującą pracę będzie uznawana za stosunek pracy” – czytamy w komunikacie prasowym UE. Platformy będą musiały udowodnić, że nie istnieje stosunek pracy.

Zaangażowane będą Uber i Bolt. ZUS bada działanie platformy

Jak dowiedział się portal prawo.pl, ZUS prowadzi analizę dotyczącą opłat za prowadzenie platformy, co potwierdził prezes instytucji Zbigniew Derdziuk. W wywiadzie dla portalu zwrócił uwagę na negatywne skutki dla pracowników i budżetu państwa pracy na własny rachunek lub na podstawie umów cywilnoprawnych . Należą do nich między innymi: słaba ochrona pracowników i ograniczony dostęp do zabezpieczenia społecznego. Osoby takie, które nie opłacają składek, nie mają prawa do emerytury, a co za tym idzie, do renty z tytułu starości.

„W tym przypadku koszty utrzymania takich osób , które wykonywały pracę, pobierały wynagrodzenie, ale nie podlegały ubezpieczeniom społecznym , będzie pokrywało państwo w formie stosownych wpłat w ramach pomocy społecznej” – podkreśla prezes ZUS.

Inni pracownicy i małe przedsiębiorstwa również ponoszą straty z powodu działalności nieskładkowej . Ci pierwsi konkurują z osobami gotowymi pracować w gorszych warunkach – często obcokrajowcami z krajów mniej zamożnych – podczas gdy firmy działające lokalnie i zatrudniające pracowników na podstawie umów o pracę zmuszone są oszczędzać.

Czy platformy cyfrowe zastępują miejsca pracy?

„Platformy pracownicze, które niektórzy uważają za bardziej efektywną formę outsourcingu bez jakiejkolwiek kontroli, przyczyniają się do powstawania zjawiska dumpingu socjalnego. Można to zaobserwować nie tylko w krajach, w których pracownicy platform konkurują z pracownikami tradycyjnych branż czy zawodów (np. w transporcie pasażerskim), ale także na poziomie globalnym – pracownicy pracujący w dużych grupach konkurują ze sobą nie tyle jakością swojej pracy, co wysokością wynagrodzenia – mówi Derdzyuk. Prezes ZUS zastanawia się też, czy platformy cyfrowe tworzą miejsca pracy, czy je zastępują.

„Doświadczenie pokazuje, że redukcja kosztów dzięki platformom zatrudnienia przekłada się na redukcję kosztów w innych firmach. Tworzy to niebezpieczną spiralę, w której firmy działające na rynku i zatrudniające pracowników na standardowych warunkach zatrudnienia zmuszone są nie tylko do obniżania kosztów pracy, ale również do korzystania z usług zewnętrznych podmiotów, aby móc konkurować z platformami pośrednictwa pracy.

Źródło