Biznes Fakty
Jakie są konsekwencje odmowy zaszczepienia dziecka? Kara pieniężna może wynieść 50 tys. zł. złoty
W Polsce z roku na rok rośnie liczba dzieci nieobjętych obowiązkowymi szczepieniami. Ta niepokojąca tendencja zwiększa prawdopodobieństwo powrotu niebezpiecznych chorób zakaźnych, o których mogliśmy zapomnieć przez wiele lat. Jakie są konsekwencje odmowy zaszczepienia dziecka i jakie są za to kary, a także jaki ma to wpływ na tzw. odporność populacji?
/ Beata Zavzel / Reporter
Treść:
Kontrole dokumentacji szczepień rozpoczną się w kwietniu
18 marca 2025 r. Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski zapowiedział przeprowadzenie ogólnopolskiej kontroli. Rozpoczęcie kampanii zaplanowano na kwiecień tego roku i obejmie ona 7,5 miliona kart szczepień dzieci. Głównym celem jest przygotowanie systemu do przejścia z papierowych kart szczepień na elektroniczne, ale audyt ma również na celu rozpoznanie rzeczywistej skali problemu.
Według GIS w Polsce istnieją trzy grupy dzieci, które nie są szczepione:
● około 5 procent dzieci, które zniknęły z systemu i co do których nie wiadomo, czy zostały zaszczepione,
● dzieci, którym nie podano szczepionki ze względów medycznych,
● dzieci, których rodzice odmawiają obowiązkowych szczepień.
Dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego wskazują na stały wzrost liczby dzieci nieobjętych obowiązkowymi szczepieniami. W 2010 r. takich dzieci było 3437, a w 2023 r. ich liczba wzrosła do 87 344.
Jaka jest kara za odmowę zaszczepienia dziecka?
Kary pieniężne za odmowę szczepienia dzieci mogą sięgać 10 tys. zł i mogą być nakładane wielokrotnie, maksymalnie do kwoty 50 tys. zł. W praktyce jednak kary są znacznie niższe i nie odzwierciedlają skali problemu.
W 2021 roku na rodziców, których dzieci nie zostały zaszczepione, nałożono zaledwie 103 grzywny, w 2022 roku – 196, a w 2023 roku – 407 . Łączna kwota kar pieniężnych nałożonych na 2023 r. wyniosła 215 tys. zł.
Zdaniem dr Grzesiowskiego kary pieniężne rzadko kiedy skłaniają rodziców do zmiany zdania. „Bardzo często te kary nie są stosowane. Jeżeli dziecko osiągnie pełnoletniość, sprawa jest całkowicie zamknięta. Mamy obraz sytuacji, według którego nie więcej niż 5-7 proc. rodziców zmienia zdanie pod wpływem tej konkretnej kary, więc na pewno musimy zmienić system – dodał dr Grzesiowski.
Powrót zapomnianych chorób. Jest to konsekwencja odmowy szczepienia dzieci.
Obowiązkowe szczepienia dzieci doprowadziły w ostatnich latach do niemal całkowitego zaniku takich chorób jak krztusiec, polio, błonica i odra. Stało się to możliwe dzięki tzw. odporności stadnej, która występuje, gdy wskaźnik wyszczepienia wynosi około 90–95 procent populacji. Niestety, rosnąca liczba niezaszczepionych dzieci osłabia ochronę i prowadzi do stopniowego powrotu zapomnianych chorób zakaźnych.
W lipcu ubiegłego roku UNICEF poinformował, że Polska utraciła odporność populacyjną na odrę. W pierwszej połowie stycznia 2025 r. odnotowano około 1,2 tys. zachorowań na krztusiec. Jak zauważyła dr Lidia Stopyra, ordynator Oddziału Chorób Zakaźnych i Pediatrii Szpitala Specjalistycznego im. S. Żeromskiego w Krakowie, większość chorych na krztusiec to dzieci niezaszczepione.
W marcu br. w Polsce odnotowano również przypadek błonicy u 6-letniego chłopca. Chłopiec właśnie wrócił z wycieczki do Zanzibaru i okazało się, że nie został zaszczepiony. Według GIS chłopiec latał trzema samolotami i miał kontakt z około 500 osobami, które potencjalnie mogły być narażone na zakażenie chorobą.
WB
