Mieszkalnictwo socjalne i komunalne. Rząd zaakceptuje projekt

We wtorek Rada Ministrów ma wreszcie w całości rozpatrzyć projekt ustawy dotyczącej podwyższenia limitów na budownictwo socjalne i komunalne – z 1 mld zł do prawie 5 mld zł, choć obecny budżet przewiduje kwotę ok. 2,5 mld zł. Jednym z kontrowersyjnych aspektów w dalszej dyskusji nad projektem ustawy może być zakaz prywatyzacji i nabywania na własność mieszkań finansowanych ze środków podatników. Już na etapie konsultacji międzyresortowych pojawiły się rozbieżności pomiędzy Ministerstwem Rozwoju i Ministerstwem Finansów, ale kwestia ta może powrócić w trakcie debat parlamentarnych.

Ostatecznie projekt ustawy, przygotowany w ubiegłym roku przez ówczesnego wiceministra rozwoju Krzysztofa Kukutskiego z Lewicy, został przyjęty. Po długim oczekiwaniu, spowodowanym rozbieżnościami w koalicji w sprawie dopłat do pożyczek, projekt w końcu dostał zielone światło, a aktywne dyskusje zaczęły nabierać tempa. Jest to o tyle istotne, że samorządy, które wnioskowały o dotacje na budowę mieszkań komunalnych i socjalnych , nie mogły ich otrzymać , mimo że budżet przewiduje wyższe kwoty, które obecnie są zablokowane formalnym limitem wydatków w wysokości 1 mld zł.

Choć do Sejmu trafiły niedawno projekty ustaw posłów (Lewica i Polska 2050), które mają przyspieszyć zwiększanie limitów i alokację środków, to inicjatywy te mają węższy zakres niż projekt rządowy. Ta ostatnia ustawa, oprócz podwyższenia kwot formalnych (nie tylko na program budownictwa socjalnego i komunalnego, ale także na program budownictwa socjalnego czynszowego), wprowadza też wiele innych zmian – m.in. w zasadach funkcjonowania TBS i SIM, a także w przepisach dotyczących agencji wynajmu socjalnego. Istnieją regulacje dotyczące kwestii przyspieszenia oraz zapewnienia gminom, TBS i SIM realizującym projekty mieszkaniowe możliwości korzystania ze składowej KPO. Chodzi o priorytet tych aplikacji.

Projekt rządowy wprowadza wiele zmian w mieszkalnictwie socjalnym

Ogółem rządowy projekt, opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a obecnie nadzorowany przez wiceministra Tomasza Lewandowskiego, zmienia 14 ustaw i zawiera 30 stron rozporządzeń.

Jednym z kontrowersyjnych elementów, co do którego stanowiska ministerstw były rozbieżne, był całkowity zakaz prywatyzacji takich mieszkań.

Zakaz jest uzasadniony, tym bardziej że w Polsce mamy do czynienia z falą sprzedaży przez samorządy znacznej liczby mieszkań komunalnych po symbolicznych cenach (od 1995 do 2022 r. zasób mieszkań komunalnych zmniejszył się o ponad połowę, choć kolejka oczekujących na nie jest nadal długa), a sprzedaż ta nadal trwa, choć na mniejszą skalę. Problem zakazu dotyczy nie tylko budownictwa komunalnego, ale także budownictwa socjalnego.

Ministerstwo Rozwoju opowiadało się za całkowitym zakazem zakupu mieszkań socjalnych, jednak Ministerstwo Finansów i Polityki Regionalnej nalegało na dopuszczenie takiej możliwości. Podczas ostatnich negocjacji zaproponowano bardziej kompromisową opcję.

– Początkowo Ministerstwo Rozwoju zaproponowało całkowity zakaz przeznaczania lokali socjalnych na własność, jednak częściowo uwzględniliśmy oczekiwania Ministerstwa Finansów i wskazaliśmy na możliwość przeznaczania lokali na własność, ale po spełnieniu szeregu warunków. Będzie to możliwe nie wcześniej niż po 25 latach od spłaty kredytu, na warunkach rynkowych, bez żadnych dyskont i za zgodą SIM i TBS. Skarb Państwa wyraził wątpliwości co do tego przepisu, choć nie wiem, czy je podtrzyma. Stały Komitet Rady Ministrów podzielił stanowisko MRIT w tej sprawie – powiedział Interii wiceminister rozwoju i technologii Tomasz Lewandowski.

Według niego, w przypadku mieszkań komunalnych okres zakazu wykupu również został wydłużony do 25 lat, ale w tym przypadku nie było żadnych komentarzy ze strony Ministerstwa Finansów i Rozwoju Regionalnego. Wcześniej obowiązywał zakaz prywatyzacji mieszkań komunalnych na okres 15 lat. W nowym projekcie okres ten wydłużono o 10 lat. Według mnie idealną sytuacją byłby całkowity zakaz sprzedaży tych mieszkań – uważa wiceminister.

Spór o możliwość nabycia lokali socjalnych jako nieruchomości

Można się jednak spodziewać, że kwestia wprowadzenia całkowitego zakazu, przynajmniej w odniesieniu do obiektów komunalnych, będzie przedmiotem debaty parlamentarnej. Zwracał na to uwagę poseł Janusz Kowalski z PiS już pod koniec lutego podczas debaty nad parlamentarnym projektem „Polska 2050” .

Źródło