Lepiej być lekarzem czy ekspertem AI? Polacy wolą to drugie [BADANIE]

Z badania „Bosch Tech Compass 2025” zrealizowanego wśród Polek i Polaków wynika, że mamy bardzo ciekawe podejście do świata technologii. Niektóre odpowiedzi nie powinny zaskoczeniem, ale inne — już tak. Przykładowo obawiamy się cyberataków, inwigilacji czy problemów z bezpieczeństwem danych, co jest zrozumiałe w obecnych czasach, jednocześnie — tu niespodzianka — najbardziej zaznajomieni jako naród jesteśmy nie ze sztuczną inteligencją czy komunikacją 5G, ale z drukiem 3D. Jako pierwsi w Polsce publikujemy wyniki unikalnych badań.

• Największym zagrożeniem w opinii Polaków pozostaje sztuczna inteligencja — dużo osób obawia się, że z powodu tej technologii straci pracę
• Jednocześnie tylko 47 proc. ankietowanych czuje się „przygotowana na nadejście ery AI”
• Dla zdecydowanej większości z nas numerem jeden na świecie AI, jeśli chodzi o dostępne technologie, jest ChatGPT od OpenAI
• Z badania wynika też, że większość osób nie może liczyć na szkolenia z obsługi AI w swoich miejscach pracy
• Przedstawiamy najciekawsze wnioski z „Bosch Tech Compass 2025”
• Więcej informacji o biznesie znajdziesz na stronie Businessinsider.com.pl

Większość Polaków deklaruje, że czerpie przyjemność z korzystania z nowych rozwiązań technologicznych i wie, jak one działają (60 proc. badanych). Bardzo dobrze radzimy sobie z innowacjami (54 proc.), choć połowa badanych (50 proc.) woli jednak poczekać z zakupem sprzętu nowej generacji, aż będzie on sprawdzony i przetestowany przez innych.

Jednocześnie tylko 22 proc. respondentów przyznaje, że nie są w stanie w pełni zrozumieć i wykorzystać wszystkich dostępnych funkcji urządzeń, a 18 proc. stwierdza, że trudno jest im się przyzwyczaić do nowych technologii. Te wyniki pokazują, że choć znaczna część osób jest pozytywnie nastawiona do innowacji, to wciąż istnieje pewna grupa użytkowników, którzy potrzebują czasu i wsparcia, aby w pełni skorzystać z dobrodziejstw postępu.

Technologia kojarzy się przede wszystkim z ułatwieniem pracy (67 proc.) i poprawą komfortu życia (60 proc.). Polacy mają również nadzieję na poprawę stanu zdrowia dzięki nowoczesnym rozwiązaniom (42 proc.), a 37 proc. uważa, że wprowadzenie nowych technologii może zwiększyć bezpieczeństwo, np. przez zapobieganie wypadkom.

Inne wymieniane korzyści to:

• Lepsze efekty (wyniki) w pracy (27 proc.)
• Bezpieczeństwo w kontekście zapobiegania przestępczości (20 proc.)
• Zrównoważony rozwój (również 20 proc.)
• Wzrost dobrobytu (19 proc.)

Mimo dostrzeganych korzyści, Polacy nie są wolni od lęków związanych z postępem technologicznym. Najczęściej wymieniane obawy to: cyberataki (64 proc.), inwigilacja (58 proc.), brak bezpieczeństwa danych (48 proc.), nadmierna władza nielicznych korporacji (46 proc.) oraz bezrobocie spowodowane automatyzacją (45 proc.).

Te statystyki potwierdzają, że kluczowym wyzwaniem dla polskiego społeczeństwa pozostają kwestie związane z bezpieczeństwem cyfrowym oraz etyką i przejrzystością w procesie rozwoju technologii.

Czytaj też: Sztuczna inteligencja pisze listy miłosne. Jest mądrzejsza od człowieka?

Polacy: postęp czyni świat lepszym miejscem

Co ciekawe, prawie połowa Polaków (47 proc.) czuje się osobiście przygotowana na nadejście ery sztucznej inteligencji. Nieco mniej, bo 43 proc., sądzi, że światowe innowacje technologiczne są wykorzystywane w wystarczającym stopniu do rozwiązywania największych problemów naszych czasów. Wskazuje to na pewien sceptycyzm co do tempa i kierunku wdrażania globalnych rozwiązań.

Polacy są też dość dobrze zaznajomieni z wieloma nowymi technologiami. Najbardziej rozpoznawalne są:

• Druk 3D (97 proc.)
• 5G (95 proc.)
• Sztuczna inteligencja (94 proc.)
• Roboty przemysłowe (89 proc.)
• Samochody autonomiczne (88 proc.)
• Rzeczywistość wirtualna/rozszerzona (86 proc.)
• Drony (86 proc.)
• Roboty humanoidalne/roboty usługowe (80 proc.)

Mniej znane technologie to m.in. komputery kwantowe (53 proc.) czy tak innowacyjne koncepcje, jak taksówki powietrzne (47 proc.) i blockchain (35 proc.).

Pozytywny wkład w społeczeństwo Polacy najbardziej dostrzegają w biotechnologii (35 proc.), sztucznej inteligencji (31 proc.), inżynierii klimatu (26 proc.), wodorze i ogniwach paliwowych (22 proc.) czy druku 3D (22 proc.). Technologie takie jak blockchain czy Internet rzeczy są na razie postrzegane jako mniej znaczące dla poprawy dobrostanu społecznego (odpowiednio 6 i 7 proc.).

Największym zagrożeniem w opinii Polaków pozostaje sztuczna inteligencja (45 proc.). W dalszej kolejności wskazują na roboty humanoidalne/roboty usługowe (26 proc.), rzeczywistość wirtualną/rozszerzoną (24 proc.) i samochody autonomiczne (14 proc.). Technologie takie jak druk 3D (1 proc.), Internet rzeczy (4 proc.) czy komputery kwantowe (6 proc.) są stosunkowo rzadko postrzegane jako poważne źródło zagrożeń. Może to wynikać z mniejszego rozumienia potencjalnych negatywnych skutków lub ich mniejszej obecności w debacie publicznej.

Sprawdź też: Agenci AI już teraz pracują obok ludzi w wielu firmach. Oto jak zwiększają przychody lub generują oszczędności

Największy wpływ będzie mieć sztuczna inteligencja

Zapytani o to, które technologie w ciągu 10 lat będą miały największy wpływ na sytuację w Polsce, badani zdecydowanie wskazują na sztuczną inteligencję (66 proc.), co potwierdza silną wiarę w potencjał AI, ale też zbiega się z rosnącymi obawami.

Czy Polacy są gotowi na wyzwania nadchodzącej dekady? Jakich umiejętności oczekują od siebie i innych? Gdzie widzą największe zastosowania i zagrożenia? Z badania „Bosch Tech Compass 2025” wynika, że opanowanie AI to najważniejsza umiejętność z punktu widzenia Polek i Polaków. Pytanie o to, co uznawane jest za najważniejsze w świecie zdominowanym przez sztuczną inteligencję, zapewniło takie odpowiedzi:

• Efektywne korzystanie z narzędzi AI (59 proc.)
• Świadomość zagrożeń w cyberprzestrzeni (52 proc.)
• Krytyczne myślenie, np. rozpoznawanie deep fake (47 proc.)
• Analiza danych (42 proc.)
• Podejmowanie świadomych decyzji z wykorzystaniem AI (37 proc.)
• Identyfikowanie uprzedzeń i błędów w systemach AI (35 proc.)
• Etyczne decyzje w kontekście AI (33 proc.)
• Tworzenie treści przy użyciu AI (24 proc.)
• Umiejętność programowania (23 proc.)
• Inteligencja emocjonalna (22 proc.)
• Współpraca i praca zespołowa (22 proc.)

Respondenci wyraźnie podkreślają dwie płaszczyzny: zdolność skutecznego korzystania z nowych narzędzi oraz kompetencje miękkie jak krytyczne myślenie, czy etyka. Świadomość cyberbezpieczeństwa także nabiera coraz większego znaczenia.

Zapytani o plany doskonalenia się w dziedzinie AI, Polacy najczęściej deklarują samodzielną naukę (64 proc.). Co istotne, niemal co piąta osoba (19 proc.) nie zamierza zgłębiać tej dziedziny.

A jakie jest znaczenie umiejętności AI dla codziennego życia? Choć wiele mówi się o rewolucji wywołanej przez sztuczną inteligencję, nie wszyscy uważają, że kompetencje AI będą kluczowe w najbliższych latach. Na pytanie o to, czy umiejętności związane z AI staną się ważne w życiu codziennym:

• 25 proc. odpowiedziało, że będą bardzo ważne
• 41 proc. wskazało, że ważne
• 26 proc. uznało, że nieważne
• 9% zaznaczyło: zupełnie nieważne

Można więc powiedzieć, że dwie trzecie badanych dostrzega przyszłość z dominującą rolą AI, ale spora grupa (35 proc.) pozostaje sceptyczna.

Jeśli zaś chodzi o korzystanie z AI już teraz w codziennych obowiązkach zawodowych, codziennie AI używa tylko 4 proc. ankietowanych. Raz w tygodniu korzysta 15 proc., a rzadko — 18 proc. badanych. Aż 63 proc. odpowiedziało, że nigdy nie używa AI.

Wśród tych, którzy zadeklarowali korzystanie z AI, największą popularnością cieszy się ChatGPT (61 proc.), a w dalszej kolejności są Google Gemini (6 proc.), Microsoft Copilot/Bing AI (5 proc.) i Midjourney (3 proc.).

Zapytani o to, czy kiedykolwiek otrzymali wsparcie lub szkolenie w miejscu pracy, Polacy odpowiedzieli:

• 10 proc. – tak
• 76 proc. – nie
• 14 proc. – nie, ale jest to planowane w najbliższej przyszłości

Z kolei przy wyborze przyszłego pracodawcy, respondenci zapytani o znaczenie oferowania przez firmę szkoleń z AI odpowiedzieli:

• 7 proc. – to kwestia kluczowa
• 34 proc. – ważne
• 33 proc. – do pewnego stopnia ważne
• 26 proc. – nieważne

Można zauważyć, że choć szkolenia w firmach jeszcze nie są szeroko rozpowszechnione, to zapotrzebowanie i zainteresowanie rośnie.

Pytanie o potencjalne zagrożenie utraty pracy przez AI przyniosło zróżnicowane odpowiedzi. 7 proc. silnie obawia się o swoje miejsce pracy, 31 proc. czuje „lekkie” zagrożenie, 37 proc. – raczej nie przewiduje zagrożenia. Dokładnie 25 proc. nie ma żadnych obaw. Pomimo ciągłych doniesień o automatyzacji i robotyzacji, tylko nieliczna grupa wyraża więc znaczący niepokój, choć w sumie ponad jedna trzecia dostrzega pewne ryzyko.

Czytaj też: Oto pięć trendów technologicznych na 2025 r.

Preferencje zawodowe: czy chcemy zostać ekspertami AI?

— Sztuczna inteligencja powstała po to, aby wspierać człowieka. Jej potencjał w tym zakresie jest ogromny. Uważamy jednak, że ludzie muszą rozumieć podstawy tej technologii i muszą mieć zaufanie do podmiotów, które tworzą produkty i rozwiązania z jej pomocą, aby bez obaw z AI korzystać. Według Bosch Tech Compass aż 82 proc. polskich respondentów oczekuje, że firmy będą działać odpowiedzialnie w zakresie korzystania ze sztucznej inteligencji i ustanowią jasne wytyczne. Dlatego w Bosch już od 2020 r. posiadamy własny kodeks etyczny związany z bezpieczeństwem oraz etyką w obszarze AI. Włączamy się też w prace nad regulacjami w tym zakresie — mówi Rafał Rudziński, prezes spółki Robert Bosch i reprezentant Grupy Bosch w Polsce.

W badaniu zapytano także o preferencje co do przyszłej ścieżki kariery. Najpopularniejsze okazały się zawody:

• Ekspert AI (19 proc.)
• Lekarz (18 proc.)
• Prawnik (17 proc.)
• Artysta (15 proc.)
• Nauczyciel (10 proc.)
• Sportowiec zawodowy (8 proc.)
• Aktor (7 proc.)
• Gwiazda rocka (6 proc.)

Choć praca w medycynie i prawie wciąż cieszy się dużym szacunkiem, widać, że technologia wyraźnie zyskuje na atrakcyjności. Widoczny jest przejaw świadomości i tego, jak istotną rolę w przyszłości będzie odgrywać sztuczna inteligencja.

Zebrane dane pokazują, że Polacy mają coraz większą świadomość roli, jaką odgrywa AI we współczesnym świecie. Choć większość (66 proc.) uznaje umiejętności AI za istotne lub bardzo istotne, to wciąż wysoki odsetek (63 proc.) w ogóle nie wykorzystuje sztucznej inteligencji w pracy. Z jednej strony widoczna jest duża chęć samokształcenia (64 proc.), z drugiej — niewielu pracodawców zapewnia pracownikom szkolenia z AI (10 proc.). Przy wyborze przyszłego miejsca pracy kryterium to jednak nabiera znaczenia (41 proc. mówi o dużej lub umiarkowanej ważności takich szkoleń).

Najważniejszym wnioskiem jest widoczny trend: Polacy dostrzegają potencjał sztucznej inteligencji i chcą się kształcić w tym zakresie – głównie na własną rękę. To oznacza, że zarówno rynek edukacji, jak i pracodawcy mają jeszcze sporo do nadrobienia, by wykorzystać w pełni entuzjazm i gotowość społeczeństwa do rozwoju w obszarze AI. Wiele też zależy od tego, czy system edukacji i instytucje państwowe odpowiednio szybko zareagują na potrzeby rynku i społeczeństwa, na co wskazuje aż 73 proc. ankietowanych, podkreślających znaczenie umiejętności AI dla przyszłości kraju.

O badaniu

Badanie zostało zrealizowane metodą CAWI wśród osób w wieku 18 – 69 lat w dniach 2 – 14 października 2024 r. Łącznie udział wzięło 1002 osób z Polski.

Autor: Grzegorz Kubera, dziennikarz Business Insider Polska

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Źródło