Rak atakuje przed czterdziestką. Australia w szoku z powodu tajemniczej epidemii raka

Od kilku lat australijscy onkolodzy coraz częściej spotykają się z wynikami badań, które jeszcze dekadę temu byłyby rzadkością. Dotyczą one diagnozy raka u osób po trzydziestce lub czterdziestce. Przykładem takiej historii jest Chris Burton, 39-latek, który przed ślubem bagatelizował sporadyczne krwawienia z przewodu pokarmowego, uznając je za błahe. Dopiero po powrocie z krótkiego miesiąca miodowego, wciąż przekonany, że rak dotyka głównie „osoby starsze”, zdecydował się na kolonoskopię. Rezultat: zaawansowany rak jelita grubego.

• Zauważalny jest wzrost zachorowań na raka wśród osób w wieku trzydziestu i czterdziestu lat.
• Jakie czynniki środowiskowe mogą w subtelny sposób zwiększać ryzyko zachorowania na raka?
• Wzajemne oddziaływanie mikrobiomu, otyłości i substancji chemicznych pomaga wyjaśnić zagadkową epidemię raka.
• Oferujemy naukowe wskazówki, jak podjąć konkretne środki zapobiegawcze dla siebie i swoich bliskich.
• Dodatkowe informacje o biznesie znajdziesz na Businessinsider.com.pl

Burton nie jest odosobniony w tej sytuacji. Oficjalne dane Cancer Australia wskazują, że między 2000 a 2024 rokiem częstość występowania nowotworów o wczesnym początku wśród mężczyzn w wieku trzydziestu i czterdziestu lat znacząco wzrosła w różnych kategoriach. U mężczyzn poniżej 40. roku życia wskaźnik zachorowań na raka prostaty gwałtownie wzrósł o 500%.

W przypadku trzustki odnotowano 200% wzrost liczby rozpoznań, podczas gdy w przypadku wątroby, macicy i nerek liczba rozpoznań wzrosła odpowiednio o 150%, 138% i 85% w porównaniu z sytuacją sprzed dwóch dekad.

Choć rosnącą liczbę diagnoz można częściowo przypisać udoskonaleniu technik diagnostycznych, eksperci twierdzą, że nie jest to jedyne wytłumaczenie skali problemu.

Australia podnosi alarm

Problem ten nie ogranicza się do Australii. Badania przeprowadzone przez Philipa Rosenberga z amerykańskiego Narodowego Instytutu Raka (National Cancer Institute) ujawniają podobny, choć bardziej wyraźny, trend wśród pokolenia X w Stanach Zjednoczonych. Według Rosenberga oznacza to „mnogość nowotworów”, które obecnie częściej dotykają osoby poniżej 50. roku życia – zwłaszcza raka jelita grubego, tarczycy, trzustki i piersi u kobiet.

Najbardziej uderzającym przykładem tego trendu jest rak jelita grubego, którego zapadalność wśród Australijczyków w wieku 30–39 lat wzrosła o 173% od 2000 roku i który często jest diagnozowany późno, w stadium przerzutowym. Dan Buchanan z Uniwersytetu w Melbourne, który badał DNA guzów tych pacjentów, zaobserwował unikalny „odcisk palca” – wzór uszkodzeń charakterystyczny dla młodszych pacjentów. Badacz uważa, że za to odpowiadają pokoleniowe zmiany czynników środowiskowych, choć czynniki te wciąż trudno zidentyfikować.

Poszukiwanie przyczyn kieruje naukowców ku szeroko rozumianemu ekspozomowi, który obejmuje całokształt wpływów chemicznych, fizycznych, psychologicznych i społecznych, z którymi człowiek spotyka się od momentu rozwoju płodowego. Aby zrozumieć, co dzieje się obecnie z osobami po trzydziestce i czterdziestce, należy zastanowić się nad okresem od lat 60. do 90. XX wieku – erą naznaczoną rosnącą otyłością dziecięcą, powszechnym stosowaniem antybiotyków, wzrostem spożycia żywności wysoko przetworzonej oraz rosnącą częstotliwością cięć cesarskich, które zmieniają mikrobiom noworodków. Buchanan podkreśla, że brak równowagi między „dobrymi” a „złymi” bakteriami jelitowymi może sprzyjać produkcji toksyn uszkadzających DNA. W przypadku konkretnego patogennego szczepu E. coli naukowcy są obecnie przekonani nie tylko o korelacji, ale także o związku przyczynowo-skutkowym z rakiem jelita grubego.

Czy da się coś zrobić?

Jednocześnie lekarze są świadkami epidemii metabolicznej. Hepatolog, prof. Simone Strasser, zauważa, że otyłość i cukrzyca typu 2 są coraz powszechniejsze wśród nastolatków. W ciągu dwudziestu lat, nawet przed ukończeniem pięćdziesiątki, u tych samych pacjentów może rozwinąć się marskość wątroby i rak wątroby.

Ekspozycja zawiera również liczne substancje syntetyczne, z którymi ludzki organizm nigdy się nie zetknął. Pediatra Christos Symeonides, który bada mikro- i nanoplastiki, podkreśla, że spośród prawie 16 000 substancji chemicznych stosowanych w tworzywach sztucznych, mniej niż jedna trzecia została poddana wstępnej ocenie toksyczności, a trzy czwarte z nich zostało zidentyfikowane jako potencjalnie szkodliwe. Niezwykle trwałe związki PFAS, powszechnie występujące w powłokach nieprzywierających, zostały powiązane z rakiem nerek i piersi. Zakaz ich stosowania w Australii został wprowadzony dopiero niedawno, a substancje te utrzymują się w środowisku przez lata.

Międzynarodowe projekty współpracy, takie jak niedawno zainicjowany projekt Human Exposome Project, dążą do tego, aby po raz pierwszy zapewnić kompleksowy przegląd tych powiązań. W Australii naukowcy z projektu ORIGINS również starają się poskładać fragmentaryczną układankę, monitorując rozwój i biomarkery 10 000 dzieci z północnego Perth od momentu urodzenia. Ich celem jest ustalenie, jak wczesne czynniki środowiskowe wpływają na ryzyko chorób w wieku dorosłym.

Niemniej jednak, zanim wyniki długoterminowych badań staną się dostępne, obecne pokolenie osób w wieku trzydziestu i czterdziestu lat już mierzy się z diagnozami. Chris Burton, który powitał na świecie swoją drugą córkę wkrótce po drugiej operacji, mówi, że teraz skupia się wyłącznie na przyszłości swojej rodziny: na dniach, kiedy będzie mógł postrzegać ten trudny okres jako trudny, ale przetrwany rozdział. Lekarze i naukowcy mają nadzieję, że ich trwające wysiłki przyniosą odpowiedzi na pytanie, dlaczego rak przestał być chorobą dotykającą głównie „osoby starsze”, a stał się znakiem rozpoznawczym naszych czasów.

Dziękujemy za przeczytanie tego artykułu. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Google News

Źródło