Upijanie robaków i fałszywi stulatkowie. Ig Noble przyznane

Sprawdzali, jak rozdzielić pijane robaki od trzeźwych, straszyli krowy, żeby sprawdzić wycieki mleka z wymion, i demaskowali fałszywych stulatków – autorzy dziwnych i zabawnych badań odebrali statuetki podczas 34. ceremonii wręczenia Ig Nobla.

• W nocy z czwartku na piątek ogłoszono laureatów 34. edycji Ig Nobli – nagród przyznawanych za badania naukowe, które „najpierw wywołują uśmiech, a potem zmuszają do myślenia”
• Gospodarzem wydarzenia był Massachusetts Institute of Technology (MIT). Gośćmi imprezy było wielu laureatów Nagród Nobla
• Na motto tegorocznego rozdania Ig Nobli wybrano prawo Murphy’ego, czyli zasadę, że jeśli coś może pójść źle, to na pewno pójdzie źle
• Więcej takich informacji znajdziesz na stronie Businessinsider.com.pl 

Nagrody przyznano w 10 kategoriach, a ceremonię prowadził Marc Abrahams z Harvardu, redaktor naczelny i założyciel satyrycznego magazynu „Annals of Improbable Research” („Roczniki Badań Nieprawdopodobnych”). Laureaci otrzymali statuetki w postaci trudnych do otwarcia – zgodnie z prawem Murphy’ego – pudełek z certyfikatami i banknoty o nominale 100 bln dol. zimbabwejskich (ok. 1 dol.).

Ig Nobel pokojowy przypadł – pośmiertnie – Burrhusowi Fredericowi Skinnerowi. Amerykański psycholog prowadził w czasie II wojny światowej „eksperymenty, które sprawdzały możliwość naprowadzania na cel pocisków za pomocą umieszczanych w ich wnętrzu żywych gołębi”. Naukowiec dowodził, że w głowicy pocisków rakietowych można umieszczać namierzające cel ptaki. Nagrodę odebrała jego córka.

Ig Nobla w dziedzinie botaniki odebrał Felipe Yamashita z Brazylii. Wyróżnienie jemu i jego współpracownikowi z USA Jacobowi White’owi przyniosły badania nad roślinami, które udają inne rośliny. Badacze odkryli roślinę, która upodabnia się do innych (nawet sztucznych) rozmiarem, barwą i kształtem liści.

Ig Nobla w dziedzinie anatomii przyznano zespołowi badaczy z Francji i Chile, m.in. Marjolaine Willems i Quentinowi Hennocqowi. Wykazali oni, że kierunek skrętu włosów na ciemieniu zależy od tego, czy człowiek urodził się na półkuli południowej lub północnej. Okazuje się, że u dzieci, które przyszły na świat na półkuli południowej włosy na ciemieniu częściej rosną przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, a u tych z półkuli północnej skręcają się odwrotnie.

Medyczny Ig Nobel trafił w ręce zespołu badaczy ze Szwajcarii, Niemiec i Belgii, Lievena A. Shenka, Tahmine Fadai i Christiana Büchela. Naukowcy dowiedli, że placebo wywołujące skutki uboczne jest skuteczniejsze niż placebo, które nie powoduje niepożądanych efektów. W eksperymencie zastosowano rzekomo przeciwbólowe krople do nosa – u połowy badanych składające się z czystej wody, u połowy z wody z drażniącą kapsaicyną.

Ig Nobel z fizjologii powędrował do badaczy z Japonii i USA, m.in. Ryo Okabe, Yosuke Yoneyamy i Wendy L. Thompson, którzy stwierdzili, że „wiele ssaków potrafi oddychać odbytem”. Eksperymenty prowadzono na gryzoniach i świniach.

Ig Nobel z fizyki trafił do Amerykanina Jamesa C. Liao, który uznanie kapituły zyskał dzięki „zademonstrowaniu i wyjaśnieniu umiejętności pływania martwego pstrąga”. Biolog sprawdzał, jak ryby zachowują się w turbulentnych wodach i dowiódł, że w pełnym wirów nurcie ciała ryb żywych i martwych układają się tak samo.

Ig Nobla z probabilistyki przyznano grupie badaczy z Holandii, Szwajcarii, Francji, Węgier i Czech, m.in. Františkowi Bartošowi, Ericowi-Janowi Wagenmakersowi i Alexandrze Sarafoglou. Naukowcy opublikowali badanie, z którego wynika, że rzucona w powietrze moneta zwykle spada na tę stronę, którą była rzucana. Czyli jeśli podrzucimy monetę orłem do góry, to z większym prawdopodobieństwem spadnie orłem do góry. Żeby to sprawdzić, naukowcy i ich współpracownicy rzucali bilonem ponad 35 tys. razy.

Chemicznego Ig Nobla odebrali badacze z Holandii i Francji, m.in. Tess Heeremans i Antoine Deblais. Wyróżniono ich za „zastosowanie chromatografii do oddzielenia pijanych robaków od trzeźwych”. Naukowcy badali aktywne polimery – podłużne cząsteczki obecne w wielu układach biologicznych. Sprawdzali, czy można rozdzielić bardziej i mniej aktywne polimery za pomocą chromatografii, a jako model do badań wykorzystali rureczniki mułowe (Tubifex tubifex). Część z nich na potrzeby eksperymentu zanurzano w alkoholu, więc laureaci nagrody de facto rozdzielali pijane i trzeźwe pierścienice.

Ig Noblem z demografii nagrodzono australijsko-brytyjskiego politologa Saula Justina Newmana, który odkrył, że „wiele osób słynących z najdłuższego życia mieszkało w miejscach, które miały kiepskie rejestry urodzeń i zgonów”. Jak wynika z badań, wielu stulatków i superstulatków (osób powyżej 110 roku życia) było w rzeczywistości znacznie młodszych, a przypisywana im długowieczność wynikała z błędów w rejestrach, braku dokumentów poświadczających datę urodzenia, a nawet oszustw.

Ig Noblem z biologii zostali uhonorowani – również pośmiertnie – Amerykanie Fordyce Ely i William E. Petersen za badania, których wyniki opublikowano w 1939 r. Żeby sprawdzić, kiedy następują wycieki mleka z krowich wymion, naukowcy „strzelali” z nadmuchanych papierowych toreb obok krów, na których grzbietach stały koty. Okazało się, że wycieki mleka – zmora hodowców bydła – związane są z wyrzutem adrenaliny np. pod wpływem strachu. Nagrodę odebrały córka i wnuczka Ely’ego.

„Jeśli nie wygrałeś Nagrody Ig Nobla dziś wieczorem – a zwłaszcza jeśli wygrałeś – życzę więcej szczęścia w przyszłym roku” – pożegnał uczestników uroczystości Marc Abrahams.

Ig Noble, nagrody przyznawane przez „Annals of Improbable Research” od 1991 r., „mają na celu uczczenie niezwykłości, uhonorowanie wyobraźni – i pobudzenie zainteresowania nauką, medycyną i technologią”, jak piszą organizatorzy. W historii te humorystyczne odpowiedniki Nagród Nobla zdobywali też Polacy, m.in. Wojciech Kopczuk (2001), Karolina Lewestam (2009), Agnieszka Górecka, Aleksandra Urbanek i Tomasz Paterek (2019) oraz prof. Jan Zalasiński (2023) – polskiego pochodzenia badacz z Wielkiej Brytanii.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Źródło