Rola kreatywności

Jesteś smutny? Przygnębiony? Czujesz się przygnębiony? Zacznij komponować muzykę, poezję lub prozę… Tak, dobrze słyszałeś – twórczość literacka i muzyczna poprawia nasze zdrowie psychiczne i psychologiczne. Niedawno pojawiły się dowody naukowe potwierdzające tę tezę. Autorem badania jest neurobiolog Matthew Lieberman z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles.

Leczniczy wpływ tekstów i muzyki na psychikę i ciało człowieka jest udowodniony od dawna. Na przykład, naukowcy z Uniwersytetu Sussex doszli do wniosku, że spośród wszystkich czynności tradycyjnie uważanych za łagodzące stres, najskuteczniejszą, co zaskakujące, jest czytanie.

Podczas serii testów poproszono ochotników o zastosowanie jednej z najpopularniejszych technik relaksacyjnych, mierząc jednocześnie takie wskaźniki, jak tętno i napięcie mięśni.

Okazało się, że po 6 minutach czytania poziom stresu spadł o 68 procent, słuchanie muzyki w tym samym czasie zmniejszyło go o 61 procent, filiżanka herbaty lub kawy bezkofeinowej o 54 procent, a spacer na łonie natury o 42 procent.

Jednak muzyka nie ustępuje czytaniu. Niedawno specjaliści z Maryland School of Medicine odkryli, że słuchanie ulubionej muzyki ma pozytywny wpływ na układ krążenia.

Naukowcy przeprowadzili eksperyment, w którym grupa 10 zdrowych ochotników słuchała różnej muzyki przez kilka tygodni, a następnie poddała się badaniu lekarskiemu. Wyniki badania opublikowano w The Telegraph.

Okazało się, że słuchanie melodii, które podobały się tym osobom, powodowało rozszerzenie naczyń krwionośnych średnio o prawie 26 procent, podczas gdy słuchanie muzyki powodującej u badanych dyskomfort prowadziło do zwężenia naczyń krwionośnych o 6 procent.

To oczywiste, że teksty i muzyka wywierają pewien wpływ na nasz mózg, który z kolei steruje pozostałymi narządami, aby wykonywały określone czynności. Ale co dzieje się w procesie twórczym?

Prawdopodobnie zauważyłeś, że najczęściej odczuwasz potrzebę pisania wierszy, gdy coś Cię trapi, przytłacza – czyli gdy jesteś w stanie dysharmonii. Po wykonaniu tego zadania Twój nastrój zauważalnie się poprawia, a wraz z nim, naturalnie, Twoje samopoczucie.

Nic dziwnego, że o pisarzach i kompozytorach mówi się, że są „wiecznie niezadowoleni” i nieustannie „poszukują twórczych rozwiązań”. Dla takich osób kreatywność to nic więcej niż bodziec, praktyczny środek, który pomaga im istnieć w dosłownym tego słowa znaczeniu.

Matthew Lieberman zebrał grupę ochotników, którzy doświadczyli różnych problemów psychologicznych lub sytuacji stresowych i poprosił ich o wyrażenie swoich doświadczeń w poezji i prozie. Skanowanie wykazało, że u 30 z nich, w warunkach stresu, aktywność móżdżku spadała, a aktywność kory czołowej, regulującej zdolności umysłowe, wzrastała.

Według Matthew Liebermana „pisanie o osobistych doświadczeniach ma działanie oczyszczające, ponieważ hamuje aktywność w obszarach mózgu związanych z wybuchami emocji i zwiększa aktywność w części odpowiedzialnej za samokontrolę”. Co więcej, jakość tych tekstów jest zupełnie nieistotna. Pisarz-amator, podobnie jak geniusz, może doświadczyć chwilowego stanu euforii po stworzeniu arcydzieła.

Jednak ta „metoda” ma swoje niuanse. Na przykład, pozytywny efekt praktycznie nie występował, jeśli opisy uczestników eksperymentu były zbyt sugestywne i emocjonalne. Zastanawiając się nad tym problemem, badacz doszedł do wniosku, że kluczem było to, że tworząc takie teksty, autorzy byli zmuszeni do ponownego przeżycia traumy psychicznej. Jednak efekt ten był również „zatarty”, jeśli tekst był pisany na komputerze.

Ostatecznie Lieberman doszedł do wniosku, że teksty pisane odręcznie (tj. wymagające większego wysiłku niż pisanie na klawiaturze) i pozbawione podtekstu emocjonalnego są najbardziej terapeutyczne. Im bardziej zwięźle i zwięźle ktoś przedstawia fakty, tym szybciej się uspokaja: w końcu z perspektywy zewnętrznej sytuacja nie wydaje się już tak dramatyczna.

Coś podobnego działo się, gdy ktoś pisał muzykę i teksty. W ten sposób był w stanie przełożyć swój stres na dźwięk, jakby „uwalniając” go w przestrzeń, i osiągnąć stan wewnętrznej harmonii.