Inwestowanie w przyszłość energetyki – digitalizacja i finansowanie zewnętrzne

Branża energii odnawialnej przechodzi transformację, ze wzrastającym zapotrzebowaniem na energię. Dystrybucja energii wymaga ciągłej poprawy i modernizacji sieci. Joanna Zembrzuska, ekspertka w Stoen Operator, omawia znaczenie digitalizacji i zewnętrznego finansowania inwestycji w rozwój bezpiecznej i elastycznej infrastruktury energetycznej.

Wywiadu nie przeprowadziła redakcja portalu Business Insider.

Jakie inicjatywy w zakresie digitalizacji będą miały największe znaczenie w najbliższej przyszłości dla Stoen Operator i szerzej rozumianego sektora energetycznego?

Joanna Zembrzuska, Head of Business Efficiency & External Funding w Stoen Operator : Wierzę, że inwestycje łączące sferę fizyczną i cyfrową będą niezbędne. Inicjatywy te bezpośrednio wpływają na zarządzanie siecią i danymi, a także na komunikację między uczestnikami rynku energii. Obejmuje to między innymi cyfrowe zarządzanie aktywami sieciowymi, rozwój i integrację systemów EAM oraz zaawansowane analizy danych dotyczące stanu infrastruktury. Dzięki tym inicjatywom możemy usprawnić podejmowanie decyzji inwestycyjnych, ulepszyć planowanie i wyeliminować zbędne wydatki.

Równie istotne jest administrowanie danymi pomiarowymi i ich integracja z procesami biznesowymi. W tym kontekście wdrożenie liczników zdalnego odczytu odgrywa kluczową rolę, stanowiąc jeden z podstawowych elementów transformacji sektora. Liczniki te ułatwiają nie tylko dokładne rozliczanie, ale także zapewniają dostęp do danych o zużyciu w czasie rzeczywistym. Są one niezbędne do rozwoju elastycznego rynku energii i usług ukierunkowanych na prosumentów. Dane te będą również stanowić podstawę działania CSIRE, Centralnego Systemu Informacji o Rynku Energii, którego uruchomienie będzie momentem transformacji dla całego sektora.

CSIRE nie tylko ujednolici i zoptymalizuje wymianę informacji między uczestnikami rynku, ale także przyspieszy i uprości świadczenie usług klientom końcowym. W rezultacie będzie to miało bezpośredni wpływ na jakość obsługi klienta i zwiększy przejrzystość.

Wszystkie te procesy — zarządzanie aktywami, automatyzacja sieci, obsługa danych pomiarowych i integracja z CSIRE — są obecnie priorytetami strategicznymi. Są one napędzane nie tylko przez wymagania regulacyjne lub technologiczne, ale także stanowią autentyczną okazję do poprawy wydajności i jakości operacji operatorów systemów dystrybucyjnych.

Dlaczego DSO powinny również korzystać z finansowania zewnętrznego? Jakie znaczenie mają te fundusze w tworzeniu bezpiecznej, nowoczesnej i elastycznej infrastruktury energetycznej?

Istotne jest, aby uznać, że sieć dystrybucyjna stanowi podstawę całej zielonej transformacji, a zewnętrzne finansowanie kształtuje potencjał inwestycyjny operatorów systemów dystrybucyjnych. Jest to niezbędny element skutecznego wykonania transformacji energetycznej. Skala wyzwań, z którymi mierzą się OSD, w tym Stoen Operator, znacznie przewyższa zasoby finansowe dostępne wyłącznie w ramach systemu taryfowego.

Transformacje w sektorze energetycznym, szczególnie w dystrybucji, wymagają jednoczesnej realizacji wielu skomplikowanych projektów inwestycyjnych. Obejmuje to digitalizację infrastruktury i przyjęcie inteligentnych systemów zarządzania siecią (ADMS, SCADA, AMI). Obejmuje to również zwiększenie elastyczności systemu ze względu na rozwój odnawialnych źródeł energii i magazynowania energii, rozbudowę sieci w celu dostosowania jej do rosnącego zapotrzebowania na podłączanie odnawialnych źródeł energii, obiektów serwerowych, budynków wielorodzinnych lub stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Każda z tych inicjatyw wymaga miliardów dolarów wydatków, a ich realizacja musi teraz odbywać się jednocześnie, a nie sekwencyjnie.

Istniejący model finansowania inwestycji, oparty przede wszystkim na taryfach dystrybucyjnych, jest przewidywalny, ale niewystarczający. Podczas gdy taka opłata jest stabilna, jest podatna na wahania spowodowane skokami inflacyjnymi, dynamicznymi zmianami kosztów materiałów i usług oraz tempem niezbędnej transformacji. W związku z tym tempo wypłacania środków taryfowych nie jest zgodne z szybkim pojawianiem się potrzeb rynkowych i regulacyjnych, zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim. Dlatego Stoen Operator konsekwentnie poszukuje zewnętrznego finansowania, głównie ze źródeł UE. W 2024 r. nasza firma zabezpieczyła finansowanie na inicjatywy takie jak zakup nowoczesnych liczników zdalnego odczytu i budowa magazynów energii.

To finansowanie pozwala nam przyspieszyć kluczowe inwestycje i wdrożyć rozwiązania, które staną się punktami odniesienia przyszłości. W rezultacie rozwijamy sieć, która jest nie tylko odporna na zmiany klimatu i ekstremalne zdarzenia, ale także ułatwia integrację rozproszonych źródeł energii, zarządzanie popytem i elastyczne zarządzanie energią.

Ważne jest, aby zauważyć, że te inwestycje przynoszą korzyści nie tylko operatorowi i branży, ale także lokalnym społecznościom. Wspierają rozwój nowoczesnych usług dla użytkowników końcowych, przyspieszają integrację odnawialnych źródeł energii i wspierają gospodarkę opartą na danych. Naszym celem jest zbudowanie dostępnej, nowoczesnej i odpornej sieci, która służy wszystkim uczestnikom rynku.

Procesy, które omawiamy, wraz z wyzwaniem pozyskania dodatkowych funduszy, są niewątpliwie angażującymi zadaniami. Czy Stoen poszukuje nowych specjalistów w tym kontekście? Jakie kwalifikacje powinny posiadać osoby zainteresowane tymi rolami?