Zespół ds. Czystego Powietrza: SMR-y wsparciem dla polskiej energetyki jądrowej

Badania zlecone w zeszłym roku przez Ministerstwo Przemysłu pokazują, że 93% Polaków opowiada się za rozwojem energetyki jądrowej, a 80% nie sprzeciwiłoby się budowie instalacji w pobliżu swoich domów. Jakich dodatkowych elementów, poza modelem finansowania, wymaga polska strategia jądrowa? Think tank Clean Air Task Force sugeruje również rozważenie SMR-ów. Małe reaktory modułowe, jako uzupełnienie „dużych” obiektów jądrowych, otwierają drogę do nowej, zdecentralizowanej energetyki jądrowej, nawet w sektorach, w których dekarbonizacja jest trudna.

• Energia jądrowa może znacząco przyczynić się do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Grupa Robocza ds. Czystego Powietrza (Clean Air Task Force) wskazuje, że poleganie wyłącznie na energii odnawialnej i źródłach dyspozycyjnych może prowadzić do negatywnych skutków.
• Eksperci uważają, że nowy Program Polskiej Energetyki Jądrowej powinien zabezpieczyć finansowanie energetyki jądrowej i poświęcić znaczną uwagę małym reaktorom modułowym — SMR.
• Oprócz sektora energetycznego małe reaktory mogą być stosowane w przemyśle i ciepłownictwie, zastępując większe elektrownie na obszarach o mniejszym zapotrzebowaniu.
• Niemniej jednak jest mało prawdopodobne, aby SMR-y zostały zintegrowane z systemem przed wielkoskalowymi źródłami jądrowymi. Małe reaktory są projektowane przede wszystkim do celów zasilania, a nie do elastycznego uzupełniania produkcji energii odnawialnej.
• Więcej informacji na temat biznesu znajdziesz na stronie Businessinsider.com.pl.

Czy transformacja energetyczna Polski i realizacja celów klimatycznych UE mogą się odbyć bez energii jądrowej? Modelowanie różnych scenariuszy dekarbonizacji do 2050 roku, opracowane przez Zespół ds. Czystego Powietrza, wskazuje, że brak energii jądrowej doprowadzi do dwóch istotnych trendów. System silnie zależny od odnawialnych źródeł energii zależnych od pogody nadal wymagałby dysponowalnych mocy, aby zapewnić stabilne dostawy energii, gdy, jak mówi przysłowie, „ bez wiatru nie ma światła ”.

Bez energii jądrowej, rola ta byłaby realizowana głównie poprzez spalanie wodoru, który jest zasobem ograniczonym i kosztownym. Dlatego think tank podkreśla, że należy nim gospodarować rozważnie, szczególnie w okresie transformacji przemysłowej. Druga dostępna opcja niejądrowa, gaz, w środowisku neutralnym dla klimatu, wymagałaby technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla, co znacznie podniosłoby koszty.

Przeczytaj także: Czy zmniejszenie popytu uratuje sieć? Jak mogą pomóc usługi DSR?

Nadzieja w PPEJ

Drugi zidentyfikowany trend uwypukla bieżące reperkusje. Ze względu na zmienność generacji energii wiatrowej i słonecznej, będących wiodącymi źródłami energii odnawialnej, infrastruktura sieci musiałaby zostać znacznie rozbudowana, co wymagałoby większego wykorzystania gruntów i prowadziłoby do wyraźnych napięć. Warto wspomnieć o sprzeciwie społecznym, na który zwracali uwagę przeciwnicy lądowej energetyki wiatrowej, oraz o konflikcie między rozwojem energii odnawialnej a normami ochrony środowiska i krajobrazu (o sytuacji turbin wiatrowych w lasach pisaliśmy w Business Insider kilka miesięcy temu).

Energia jądrowa ma nas chronić przed takimi dylematami, zapewniając stabilne i czyste podstawy dla systemu elektroenergetycznego. Według Grupy Roboczej ds. Czystego Powietrza (Clean Air Task Force), energia jądrowa ma kluczowe znaczenie dla europejskich dążeń do osiągnięcia zerowej emisji netto do połowy stulecia, a także dla osiągnięcia celów pośrednich na rok 2030 i wciąż planowanego na rok 2040. Energia jądrowa wpisuje się również w Czysty Ład Przemysłowy (Clean Industrial Deal), który ma na celu zwiększenie konkurencyjności gospodarki UE.

W Polsce projekt aktualizacji Programu Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ), przedłożony do konsultacji przez Ministerstwo Przemysłu (które obecnie przekazuje swoje obowiązki Ministerstwu Energii) w czerwcu, napawa optymizmem. „Zaktualizowana strategia lepiej odzwierciedla realia ekonomiczne i technologiczne oraz uwarunkowania społeczne transformacji energetycznej” – stwierdził Zespół ds. Czystego Powietrza w analizie opublikowanej w sierpniu. Jednocześnie think tank proponuje własne rekomendacje, które mają pomóc polskiej inicjatywie energetyki jądrowej w osiągnięciu ambitnych celów.

Ochrona gruntów

Przedstawione rekomendacje rozpoczynają się od kluczowej kwestii finansowania. Aby rozwój energetyki jądrowej był komercyjnie opłacalny, przyszłe źródła muszą zapewnić sobie trwałą pozycję na rynku energii UE i nie mogą być poszkodowane w porównaniu z energią odnawialną; niepewność przychodów stanowi istotną przeszkodę dla inwestorów. Kolejnym krokiem, sugerowanym przez Grupę Roboczą ds. Czystego Powietrza (Clean Air Task Force), jest ocena potencjału nie tylko „dużej” energetyki jądrowej, ale także małych reaktorów modułowych. Projekt Programu PEJ wspomina o SMR-ach, ale nie określa jasnych ram dla ich wsparcia.

Tymczasem eksperci argumentują, że małe reaktory stanowią „wyjątkową okazję” dla dekarbonizacji przemysłu i mogą bezpośrednio zasilać procesy produkcyjne poprzez ich lokalizację obok elektrowni. Analiza przeprowadzona przez think tank podkreśla „wydajność” małych reaktorów jądrowych (SMR) pod względem wykorzystania gruntu, co – jak zauważono – stanowi wadę energii odnawialnej; przeciętny reaktor o mocy 300 MW zajmuje nie więcej niż 100 hektarów.

„ W kraju (…), w którym użytkowanie gruntów jest ograniczone przez urbanizację, rolnictwo i inne czynniki, małe reaktory niskoemisyjne (SMR) są znacznie bardziej efektywne pod względem wykorzystania gruntów niż inne technologie czystej energii” – stwierdza raport. Chociaż fakt ten jest często pomijany w czysto „finansowych” ocenach, Grupa Robocza ds. Czystego Powietrza (Clean Air Task Force) uważa, że ma on istotne znaczenie społeczne. Ponadto, innym obszarem, w którym można wykorzystać małe reaktory, jest ciepłownictwo, które jest przedmiotem projektu PNEJ. Lokalnie można je również zintegrować z odnawialnymi źródłami energii.

Małe moduły MR mogą

Źródło