Pensje nauczycieli są tylko nieznacznie wyższe niż sprzątaczek. ZNP ostrzega przed konsekwencjami.

Obecnie pensja zasadnicza nauczyciela z wykształceniem wyższym i dyplomem pedagogicznym wynosi 5153 zł brutto. A ile zarabia starszy sprzątacz w tej samej szkole? 4700 zł. Ta kilkusetzłotowa różnica ma odzwierciedlać różnice w obowiązkach i ścieżkach kształcenia w tych zawodach. Dla wielu to sygnał, że system wynagrodzeń nauczycieli wymaga pilnej rewizji.

Zawód nauczyciela od lat uważany jest za jeden z najtrudniejszych w sektorze publicznym – pod względem odpowiedzialności, wymagań mentalnych i wymaganego poziomu wykształcenia. Jednak w kwestii wynagrodzeń system przypomina zimny stół, nie uwzględniając ani długości kształcenia, ani znaczenia społecznego . Choć kwestia wynagrodzeń nauczycieli jest regularnie dyskutowana w społeczeństwie, rzeczywistość wciąż zaskakuje, i to nie tylko samych pedagogów.

Wynagrodzenia nauczycieli i sprzątaczek: zaskakująco mała różnica

Według danych Polskiej Agencji Prasowej opublikowanych 1 września, na początku roku szkolnego 2025/2026 , wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela młodszego z tytułem magistra i przygotowaniem pedagogicznym wynosi obecnie 5153 zł brutto . Natomiast sprzątaczka szkolna zarabia od 4680 do 4700 zł brutto , a kucharz lub pracownik gospodarczy – od 4740 do 4800 zł brutto . Starszy kucharz, kucharz lub pracownik gospodarczy otrzymuje do 4800 zł brutto .

Oznacza to, że różnica w wynagrodzeniu między nauczycielem dyplomowanym a pracownikiem pomocniczym wynosi zaledwie kilkaset złotych brutto . Dla wielu nauczycieli słodko-gorzkie jest uświadomienie sobie, że po latach nauki i zdobywania kwalifikacji, znajdują się w zawodzie, który nie przynosi im znaczących korzyści finansowych.

Przeciętny system, który nie działa w praktyce

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, przeciętne wynagrodzenie nauczyciela obliczane jest na podstawie rocznej kwoty bazowej – w 2025 r. wynosiło ono 5434,82 zł. Zgodnie z tym, przeciętne wynagrodzenie nauczyciela rozpoczynającego pracę wynosi 6672,31 zł brutto . Jak jednak podkreślają związki zawodowe , jest to wartość teoretyczna, na którą składa się wiele świadczeń, które nie są dostępne dla wszystkich i są wypłacane nieregularnie.

Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP) wielokrotnie zwracał uwagę, że nikt nie otrzymuje comiesięcznych dodatków za pracę w nocy, nagród jubileuszowych ani odpraw z tytułu zwolnienia , które razem tworzą ostateczną „przeciętną” pensję. Prawdziwą podstawą „życia z miesiąca na miesiąc” jest zatem pensja zasadnicza, która – jak pokazują dane – jest znacznie niższa od oczekiwanego poziomu nauczycieli .

Podwyżka dla nauczycieli? Tak, ale niewielka.

W 2025 roku nauczyciele otrzymali 5% podwyżki wynagrodzeń . Według projektu budżetu, w przyszłym roku podwyżka wyniesie zaledwie 3% , informuje PAP. Dla porównania, w tym samym okresie pensje pracowników samorządowych wzrosły o 5-16%, w zależności od kategorii. W rezultacie niektórzy pracownicy administracji i techniki szkolnej zarabiają więcej niż nauczyciele.

Przykładowo informatyk szkolny (klasa X) zarabia 4840 zł brutto, starszy księgowy – 4820 zł, a sekretarka szkolna – 4940 zł. Wicedyrektor szkoły niebędący nauczycielem może liczyć na 5670 zł brutto . Wszystkie te wynagrodzenia są wyższe od pensji zasadniczej nauczyciela początkującego.

Związkowcy: Czas powiązać płace z gospodarką

Związek Nauczycieli Polskich domaga się radykalnej reformy systemu płac . Kluczowym elementem jest powiązanie ich wynagrodzeń ze średnią krajową.

Źródło